ÇARŞenbe 22- n j I ý y L y ò 23-nji fewraly esaslandyryjysy —

Mi we gül 
MÄM MET JU MA ÝE WA,
Gök de pe et ra byn da ky 31-nji 
or ta mek de biň mu gal ly my.
Türk men hal ky sy lag-hor mat, pä him-paý has ly lyk, 
sa ly hat ly lyk, hoş ni ýet li lik, yn san per wer lik, wa tan-
sö ýü ji lik ýa ly döw let li lik ýö rel ge le ri ni öz ne sil le rin de 
yzy gi der li ter bi ýe läp ge lip dir, ola ryň ylym ly-bi lim li bol ma gy-
ny ga za nyp dyr. Üs tün den Be ýik Ýü pek ýo ly ge çen ýurt lar da 
yl myň-bi li miň ösü şi beý le ki ler den örän ta pa wut la nyp dyr. 
Yl myň, bi li miň ös me gi ne hal ka ra söw da ýol la ry uly iter gi be-
rip dir. Yn san dur mu şyn da ki tap ha na la ryň, ki tap la ryň mö hüm 
or ny bo lup dyr. Be ýik Ýü pek ýol la ry nyň üs ti bi len ker wen ler 
ar ka ly ba ha sy dün ýä baý lyk la ry nyň hem me sin den ýo kar da 
dur ýan ki tap lar ge ti ri lip dir. Ki tap ha na lar da orun ta pan şol 
ki tap lar, be ýik şah sy ýet le ri mi ziň, nus ga wy şa hyr la ry my zyň 
ki tap la ry bi len bir lik de, türk men yl my nyň-bi li mi niň ös me gi ne 
uly ýar dam edip dir. Be ýik şah sy ýet le ri mi ziň bi ri bo lan Sol tan 
San ja ryň döw rün de köp ki tap ha na lar bo lup dyr. Ol dö wür de 
ki tap ha na la ra «Ylym öý le ri» di ýip at be rip dir ler. Ol ýer lerde 
bel li alym la ry myz, fi lo sof la ry myz iş läp dir. Dün ýä niň çar kün-
je gin den gel ýän luk man lar, ast ro nom lar, şa hyr lar, ta ryh çy lar 
ki tap ha na lar da ky ki tap lar dan peý da la nyp dyr lar, ylym de re je-
le ri ni ös dü rip dir ler. 
Ne sil ter bi ýe sin de ki tap la ryň uly or ny bo lup dyr. Türk men hal­
ky nus ga wy ede bi ýa ty nyň gör nük li we kil le ri niň eser le ri arkaly 
öz ça ga syn da çe per söz le ýiş uky by ny ke ma la ge tir mek bi len, 
olaryň döw rü ň di le war adam la ry bol ma gy nyň ala da sy ny edip­
dir. Di le war lyk sun ga ty adam da öz pi ki ri ňi dürs aý dyp bil me gi, 
me de ni ýet li söz läp bil mek ba şar ny gy ny ter bi ýe le ýär. Ata­ene ler 
öz ça ga la ry na ýaş aý ra tyn ly gy na la ýyk lyk da, halk dö re di ji li gi niň 
gör nüş le ri ni peý da lan mak, ede bi eser le ri okap ber mek bi len 
ola ryň di le war, ki tap hon bol ma gy na, çe per dö re di ji li ge ug ruk­
ma gy na ýol açyp dyr lar. 
Ki tap — pi kir le riň kä mil li gi dir. Bu ugur dan iş le ýän alym la ryň 
bi ri: «Ki tap — bu tä sin lik ler dün ýä si ne alyp bar ýan ga py nyň aça­
ry dyr» diý ýär. Ki tap lar ça ga nyň hem me ta rap la ýyn ös me gi ne, 
ola ryň mä hir li, açyk gö wün li bol ma gy na ýar dam ed ýär. 
Ki tap lar da, hususan­da, pa syl lar, her pas lyň aý ra tyn ly gy ba­
ra da ky oý lan ma la r çe per be ýan edil ýär. Te bi gat bi len ada myň 
saz la şyk ly iş le rin den gö zel lik um ma ny nyň eme le gel ýän li gi 
gör ke zil ýär. Şol gö zel li gi mek de be çen li ça ga lar eda ra la ryn­
da slaýd lar da su rat lan dyr mak bi len ça ga la ra ýe tir mek bol ýar. 
Bu bol sa ola ryň bi le si ge li ji li gi ni art dyr ýar, gö zel li ge söý gü si ni 
ös dür ýär. Her bir mag lu ma ty gi ňiş le ýin açyp gör kez mek de, 
slaýd lar ar ka ly mag lu mat la ry ça ga la ra ýe tir mek de in no wa sion 
teh no lo gi ýa la ryň äh mi ýe ti ulu dyr. Bu gym mat ly eser ler hem, 
in no wa sion teh no lo gi ýa lar hem okat ma gyň se riş de le ri dir. 
Ma te ma ti ka sa pak la ryn da me se le düz mek üçin ki tap dan bir 
jüm le saý la nyp alyn ýar we kör pe le re okalyp be ril ýär. Soň ra 
göz öňü ne ge tir mek tab şy ry lyp, ýe ne­de okalyp be ril ýär. Ça ga 
mag lu mat la ry aňyn da aý la ýar we göz öňü ne ge ti rip, me se le 
çöz mä ge gi riş ýär. 
Hor mat ly Pre zi den ti mi ziň «Älem iç re at ge zer» at ly ro ma nyn­
da An na ser da ryň ki tap hon adam bo lan dy gy, öz döw rün de maş­
ga la ki tap ha na sy ny dö re den di gi be ýan edil ýär. Bu ki ta ba bo lan 
uly söý gi niň, ki ta byň her bir dö wür de­de uly güýç bo landy gy nyň 
ala ma ty dyr, gö rel de mek de bi dir. An na ser dar ru hy ha zy na ny, iki 
sa ny äpet san dy gy — «Akyl san dyk la ry ny» ki tap dan dol du ryp­
dyr. Bu «Akyl san dyk la ry» il kin ji maş ga la ki tap ha na sy bo lup, ça­
ga la ry na pä him­paý has mi ra sy bo lup hyz mat edip dir. Ol maş ga la 
ki tap ha na sy nyň üs tü ni öz pi kir­pa ra sat la ry, halk ara syn dan ýa zyp 
alan ro wa ýat la ry, des san la ry bi len dol du ryp dyr. Ru hy ha zy na ly 
san dyk da Mag tym gu ly Py ra gy nyň dö re di ji li gi hem uly orun tu tup­
dyr. Şu nuk daý na zar dan, mek de be çen li ça ga lar eda ra la ryn da, 
baş lan gyç synp lar da nus ga wy ede bi ýa ty my zyň we kil le ri niň, 
hor mat ly Pre zi den ti mi ziň, ýa zy jy­şa hyr la ry my zyň eser le ri, halk 
pe da go gi ka sy gym mat ly çeş me bo lup hyz mat ed ýär. 
Ça ga nyň öw re nil ýän mag lu ma ta dö re di ji lik li çe me leş me si­
ne ýol aç mak üçin dür li çeş me ler den peý da lan ma gyň äh mi ýe ti 
ulu dyr. Türk men ata­ba ba ki ta ba sar pa go ýan halkdyr. Ki tap lar 
adam paý ha sy nyň ýüze çykmasy bo lup, dün ýä baý lyk la ry nyň 
hem me sin den ýo kar da dur ýar. Ki tap ru hy ha zy na dyr. Şol ru hy 
ha zy na ça ga hem tä sir ed ýär. Ata­ene ler öz maş ga la ki tap­
ha na sy ny dö ret mek bi len ça ga la ryň öňün de söz meý da ny nyň 
tä sin lik le ri ni aç ma ga ýar dam et me li dir. Her bir maş ga la da 
maş ga la ki tap ha na sy nyň bol ma gy ça ga da tu ruw baş dan ki ta ba 
bo lan söý gi ni dö red ýär.
Ki tap lar — ede bi mi ra sy my zyň dür dä ne le ri, bir ta rap dan 
ça ga nyň söz le ýiş ba şar ny gy ny we en di gi ni hem me ta rap la ýyn 
ös dür mek üçin äh mi ýet li dir. Ikin ji ta rap dan, ça ga nyň akyl taý dan 
ösü şi ni kä mil leş dir mä ge, dün ýä ga raý şy ny gi ňelt mä ge, maş ga la 
ag za la ry na, ene­ata la ry na mä hir, söý gi, hor mat, wa tan sö ýü ji lik 
duý gu la ry ny dö ret mä ge, maş ga la nyň mad dy we ru hy aba dan çy­
ly gy ny gu ra ma ga, ös dür mä ge bo lan is leg le ri ke ma la ge tir mä ge 
uly ýar dam ed ýär. Ça ga ede bi ese riň üs ti bi len köp za da göz 
ýe tir ýär. Çe per goş gu la ry diň läp, şol ese ri öz baş dak oka mak is­
le gi, eser ler dä ki gah ry man la ra meň ze mek meý li dö re ýär. Şo nuň 
üçin hem ter bi ýe çi le riň, ata­ene le riň kör pe le ri ter bi ýe le mek de 
ede bi mi ra sy myz dan ne ti je li peý da lan ma gy ça ga nyň ösü şin de 
uly äh mi ýe te eýe dir. 
Ru hu be lent li giň öze ni, akyl­paý ha syň önü mi ki tap da jem len­
ýär. Ki tap akyl işi bi len meş gul lan ýan adam la ryň akyl­paý ha­
sy nyň, ze hin da rag ty nyň dat ly mi we si dir, asyr lar dan gaýd ýan 
ru hy ha zy na sy dyr. Ata­ba ba la ry my zyň maş ga la nyň ha ra ja ty 
üçin sak la ýan gu ba dü ýe si ni, üzüm li ha ýa ty nyň ha sy ly ny ki ta­
ba ça lyş ma gy, ru hy ha zy na ly san dyk la ry go rag lap sak la ma gy 
asyl ly ýö rel ge den ny şan dyr. 
Çe per eser le riň ça ga nyň he mi şe lik hem ra sy bol ma gy ny 
ga zan mak da ça ga lar bag la ryn da dynç alyş döw rün de, gü nüň 
ikin ji ýa ry myn da ge çi ril ýän gy zyk lan ma çä re le ri niň, gur nak la­
ryň, mek dep ler de synp dan da şa ry ge çi ril ýän okuw la ryň tä si ri 
ulu dyr. Ol çä re ler de «Ki tap lar gü ni» ge çi ri lip, ki çi jik oky jy la ry 
gy zyk lan dyr mak, ola ryň bil ýän goş gu la ry ny la byz ly aýt dyr mak, 
er te ki le ri aýt dy ryp ýa ryş dyr mak, haý sy ki tap dan okap be ren­
dik le ri ni so ra mak kör pe üçin hem, baş lan gyç synp okuw çy sy 
üçin hem gy zyk ly dyr. Bu iş le riň esa sy mak sa dy okuw çy lar da 
öz baş dak ki tap oka ma ga hö wes dö ret mek den yba rat dyr. Il kin ji 
ge zek öz baş dak ki tap okap ýa­da okal ýan ki ta by diň läp baş­
lan ça ga da ki tap oka ma ga bo lan is leg, hö wes güýç li bol ýar. 
Bu hö wes ça ga ny ki tap lar dün ýä si ne alyp gid ýär. Ki tap oka ýan 
ýa­da diň le ýän çaga özü ni şol wa ka la ryň, şol döw rüň için de 
ýa ly duý ýar. Ki çi jik oky jy ese riň maz mu ny na bü tin dur ky bi len 
ber lip, oka ýan za dy ny göz öňü ne ge tir ýär, pi kir len ýär. Bu ki ta byň 
öz bo luş ly özü ne çe ki ji lik güý jü niň bol ma gy dyr. Ki tap ça ga nyň 
ýa kyn dos ty, aý ryl maz hem ra sy bol ma ly dyr.