Buyuklik ilmdandur !

Boshlivchi: Oradan bir necha oy o’tdi. Shoh huzuriga Seta ismli

donishmand kirib keldi.

Parda ochiladi. Podsho saroyi. Shoh huzuriga donishmand Seta kirib, ta’zim bajo qiladi.

Donishmand: Shohim, siz orzu qilgan o’yinni topdim shekilli.

Podsho: Qani, o’yin shartlarini tushuntir-chi.

Donishmand shaxmat taxtasi ustiga shaxmat donalarini terib qo’ya boshladi:

Donishmand: Bu o’yin taxtasi haqiqiy jang maydonidir. Mana

bu dona shoh, mana bu vazir, mana bular fil, ot bu esa

piyodalar, ularning joyi bu qatorda. Donalar

quyidagicha yuradi.

Boshlivchi: Donishmand Seta shu taxlit o’yin shartlarini, qoidalarini podshoga tushuntirib beribdi.

Podsho: Qoyil! Bu o’yinni mohirlik bilan topibsan! O’yining

menga juda yoqdi. Haqiqatan ham, o’yin taxtasi haqiqiy

jang maydoniga aylanibdi. Hamma qatnashchilarning

vazifasi aniq ko’rsatilgan. Men senga katta mukofot

bermoqchiman!

Donishmand ta’zim qiladi.

Xohlaganingni so’ra, tilagingni bajo keltiraman. Bunga

mening qudratim yetadi. Mukofotga nima xohlaysan?

Donishmand sukut saqlab, ta’zim bilan turaverdi.

Tilagingni aytaver, qo’rqma! Tilagingni bajo keltirish

uchun sendan hech narsa ayamayman.

Donishmand: Lutf karamingiz keng shohim! Minnatdorman!

Shohim, shaxmat taxtasining birinchi katagi uchun

menga bir dona bug’doy berishingizni so’rayman.