Buyuklik ilmdandur !

Buyuklik ilmdandir

(sahna ko’rininshi)

Quyida beriladigan lavha bevosita maktab matematika dasturiga mos keladi. Unda geometrik progressiya tushunchasi va shahmat ixtirosi haqida fikr yuritiladi. Bu haqda Abu Rayhon Beruniy o’zining “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarida aytib o’tgan.
Qatnashuvchilar: Abu Rayhon Beruniy

Hind podshosi Sheram

Donishmand Seta

Xizmatkorlar -2ta

Navkar

Bosh hisobchi

Vazir

Boshlovchi

1- ko’rinish
Beruniy xonasida. O’rtaga xontaxta qo’yilgan. Xontaxta ustida kitoblar turibdi. Xontaxta atrofida ko’rpachalar yozilgan. Beruniy ijod bilan band. (Pat bilan o’ngdan chapga qarab). Yozganlarini ovoz chiqarib o’qiy boshlaydi:

“Haqiqatni bilish uchun avval o’z ruhingni kishilarni yo’ldan ozdiruvchi yomon xususiyatlardan, odamni haqiqat oldida ko’r qilib qo’yuvchi sabablardan, ya’ni boylik va hirsga bo’y sunish, hokimiyat uchun kurash va shu kabilardan tozalab olishingiz lozim”.

Beruniy xayolga cho’mib, qo’lida kitobi bilan sekin o’rnidan turib o’quvchilarga qarab shunday deydi: Yozgan asarlarim kelgusi nasllarga yetib borarmikan?! Agar kitoblarim bir necha asrlardan keyin ham ma’lum va mashhur bo’lsa, ularga qarata shunday degan bo’lurdim:

Ey baxtiyor farzandlarim! Sizlarga uzoq o’tmishdan, ilmu fan yo’lida tinib tinchimagan, quvg’inlikda, azobda hayot kechirgan, ma’rifat uchun o’zlarini qurbon qilgan olim bobolaringizdan salom keltirdim.

Mening hamma istaklarim, butun vujudim ilm tarqatishga qaratilgandir va men buni o’zim uchun eng ulug’ baxt deb hisoblayman. Aziz bolajonlarim, sizga vasiyatim shuki-ilm olishga harakat qiling! Ilm sizni yuksaklikka ko’taradi! Bugun sizning oldingizga sovg’a bilan keldim. Men sizlarga “Al -osorul-boqiya” ya’ni “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarimni olib keldim. (Qo’lidagi kitobni ko’rsatadi).