Buyuk gumanistlar talimoti

GUMANISTLARNING IDEALLARI

Burjuaziya ideologlar o‘rta asr ilohiy qarashlariga qarama-qarshi ularoq, inson shaxsini ulug‘ladilar,insonga uning kuchi va qobilyatiga ishonch bilan qaradilar. Ishonch bo‘lgan qarashlardagi banday o‘zgarish odatda “gumanizm” (insonparvarlik) tayorligi bilan anglatiladi. So‘ngra o‘rta asr davridagi gumanizm ikki asosiy manbadan: qadimgi xalqlar madaniyati va xalq ijodidan oziqlandi. Xalq ijodida kam foydalanilar edi, shuning uchun so‘ngga o‘rish asr davrining gumanizmi asosan qadimgi dunyoda yaratilgan nimaniqi bo‘lsa, asosan shuni tiklashdan iborat edi. Burjuaziya va feodal aslzodalar esa o‘zlarini narigi dunyo hayotiga emas balki yerdagi hayotdan lazzatlanish uchun tayyorlashga harakat qila boshladilar. O‘rta asrning ozgina badanga topshinishi xis uyg‘otadigan sog‘lom badanga topinish bilan almashtirdi. Bu hol arxitektura, haykaltaroshlik, rassomlik va adabiyotda o‘z aksini topdi.

Gumanistlar o‘rta asrdagi quruq pedagogikaga qarama-qarshi ularoq, kishining faqat aqligina emas, balki tanasining madaniyatlashga qaratilgan yangi pedagogikani ilgari surdilar. Ular o‘z hukumronligini o‘rnatish, o‘zoq muddatli sayohatlar qilish, yangi yerlar kashf etish, bu yangi yerlarga ko‘chib kelgan xalqlarni talash va bo‘ysindirishga qodir bo‘lgan uddaburon, jismoniy jihatdan yeto‘q burjualarni madaniyatlashni istar edi.