Buxoro Tibbiyot Kolleji 3-11 guruh

Buxoro Abu Ali Ibn Sino nomidagi Jamoat salomatligi texnikumi 1-24 guruh

Fan: Farmokologiya

O’qituvchi: Xalilova.R.S

Mavzu:Dori shakllari va uning tasnifi

• Reja:

1. Dori haqida ma’lumot.
2. Dorilar shakllari
3. Dorilarning vazifasi
Farmakologiya (yunon) “Pharmacon” – dori, “logos” – fan, o’rganuvchi) – odam va hayvonlar organizmiga dorilar yuborilgandan keyin unda ro’y beradigan o’zgarishlarni o’rganuvchi fan. Shu bilan birga farmakologiya dori moddalarini maqsadga muvofiq yo’naltirish yo’li bilan sintezlab olish yo’lini ishlab chiquvchi hamdir.
Фармаколо́гия — медико-биологическая наука о лекарственных веществах и их действии на организм; в более широком смысле — наука о физиологически активных веществах вообще. Если вещества используются в фармакотерапии, их называют лекарственные средства.
Dorixona, apteka — dori vositalarini tayyorlash, qadoqlash, ularning sifatini nazorat qilish hamda tayyor dori vositalari, tibbiy buyumlar, sanitariya va gigiyena ashyolari, maʼdanli suvlar, davolash-kosmetika mahsulotlarini saqlaydigan va sotadigan tibbiyot muassasasi. D.da toʻsatdan kasal boʻlib qolgan yoki baxtsiz hodisaga uchragan kishilarga tez tibbiy yordam ham koʻrsatiladi.
Dori haqida ma’lumot.
XIX-asrning 2-yarmida Oʻzbekistonning baʼzi shaharlarida tashkil etilgan gospital va lazaretlar qoshida Dorixonalar boʻlgan. Birinchi rasmiy Dorixona 1874 yil may oyida Toshkent shaharda mahalliy aholi mablagʻi hisobiga ochilgan.
Dorixona muassasalari mulkchilikning shakliga koʻra, aksiyadorlik, jamoa va xususiy Dorixonalarga, ishlab chiqarish xususiyatiga koʻra tayyor dori vositalarini sotadigan hamda dori tayyorlab beradigan (retseptga muvofiq), shuningdek, ulgurji savdo qiladigan va kasalxona hamda poliklinikalar
Umumiy dorinoma (retseptura).
Dorinoma (retsept) – shifokor va o’rta tabobat ilmiga ega bo’lgan xodimning dorixonaga yozma murojaati. Unda bemorga beriladigan dorini qaysi shaklda tayyorlash qancha miqdorda ichish hamda qabul qilish ko’rsatib beriladi. Dorinomalar siyohli va sharikli ruchkada aniq va ravshan yozilgan bo’lishi kerak. Ularda tuzatilgan joy bo’lishi mumkin emas. Bemorga yozib berilgan retsept shifokor yoki o’rta ma’lumotli xodim tomonidan tasdiqlanib muhr bosilgan bo’lishi shart.
Dorinoma shifokor tomonidan yozib berilgan hujjatgina emas, balki yuridik hujjat hamdir. Shuning uchun ham har bir davolash – profilaktika tashkilotlarida dorinomani saqlaydigan, hisob-kitob qiladigan, beradigan – tarqatadigan, javobgarlikni bo’yniga olgan shaxs bo’lishi lozim.
Dorixona va uning vazifalari.
Dorixonaning asosiy vazifasi - ishlab chiqarilgan va tayyor dori-darmonlarni, tibbiy buyumlarni va dorixonadagi boshqa tovarlarni etkazib berishga biriktirilgan aholi va sog'liqni saqlash muassasalariga, shuningdek boshqa tashkilotlarga sotish.
Dorixona quyidagi funktsiyalarni bajaradi: logistika (tovar zaxiralarini qabul qilish, saqlash va boshqarish); ishlab chiqarish (retseptlarni qabul qilish, shifokor retsepti va sog'liqni saqlash muassasasi talablariga muvofiq dori-darmonlarni ishlab chiqarish, nazorat qilish va tarqatish); sotish (retsept bo'yicha va retsept bo'yicha bo'lmagan tovarlarni sotish); axborot (sog'liqni saqlash muassasalari aholisi va shifokorlarini ma'lumot bilan ta'minlash); marketing (shu jumladan assortiment va narx siyosatini shakllantirish va amalga oshirish); ijtimoiy (aholining ijtimoiy himoyalanmagan guruhlarini arzonlashtirilgan narxlarda dori vositalari va tibbiy buyumlar bilan ta'minlash); tibbiy (agar kerak bo'lsa, birinchi yordam ko'rsatish).
Ushbu funktsiyalarni amalga oshirish uchun dorixonada quyidagi bo'limlar tashkil etilishi mumkin: retsept va ishlab chiqarish, tayyor dozalash shakllari, retseptsiz dori-darmonlarni tarqatish, parafarmatsevtik mahsulotlar, optika, zaxiralar, ijtimoiy va boshqalar.
E’tiboringiz uchun rahmat