Buxoro psixologiya va xorijiy tilla r instituti

Turli informatsion-psixologik vaziyapglarda shaxsning ijtimoiy xulq Ochik axborot kommunikatsiyasi jarayonida yoshlar ongiga ta’sir etayotgan yot goyalarga karshi ximoya vositalarini ishlab chikishdan avval yoshlarning ijtimoiy xulk-atvorini urganish lozim. Ijtimoiy xulvda kuzga tashlanadigan eng muxim xolatlardan biri tashvishlanish, nimalardandir chuchish va shu tufayli ijtimoiy munosabatlardan uzini olib tsochishga intilish xislarining namoyon bulishidir. Chunki agar psixologik himoya xislatining mohiyatidan kelib chiqiladigan bulsa, bu - shaxs ichki kechinmalarini ifodalovchi shunday holatki, unda odam ichki ruhiy mo`tadillikni asrash uchun uzidagi xavotir-lanish, qurquv va xadiksirashlarini bosishga, ulardan xalos bulishga
intiladi. Psixologik himoya - shaxsni turli salbiy ta’sirlardan asrashga, psixologik diskomfortda bartaraf etishga xizmat etiladi. Shunday xolatlarda odam odatda shaxslararo munosabatlarda uzini boshqcharok tutadigan bulib koladi. Psixologlar himoya mexanizmlariga odatda kuyidagilarni kiritadilar:
-ochik xis-kechinmalarni bosish, kursatmaslikka urinish -rad etish, ya’ni noma’kul ma’lumotni ochik rad etish, kushil- maslik;
-proyeksiya - uzidagi dissiyot va kechinmalarni tashki ob’ektlarga kuchirish orkali paydo bulgan xolatning sabablarini tashkaridan kidirishga moyillik;
-identifikatsiya - uzini axborot egasiga uxshatish, uning urniga uzini kuyish orkali kadriyatlarni rad etish yoki tankidsiz uzlashtirish;
-regressiya - ilgari xayotida, masalan, yoshligida bulib utgan kaysidir vokelarga kaytish, ularning yaxshi va ma’kullarini yana xotirada tiklash va xulkda kaytarish orkali uzida psixologik ximoya yoki oklovni tashkil etish;
-yolgizlanish -jamiyatdan uzini olib kochish, uzidagi uzgarish- larni boshkalarga bildirmaslikka intilish, masalan, shunday sharoitlarda ayrim talabalar ukishga bormay kuyadilar;
-ratsionalizatsiya - muloxaza va fikr yuritish orkali uzida ximoya instinktlarini paydo etish;