Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

SO`Z BOSHI  
Respublikamizda 
iqtisodiyotni 
erkinlashtirish, 
modernizatsiyalash, 
xususiy  mulkning  o`rni  va  ta`sirini  kengaytirish,  ishbilarmonlik  va  tadbirkorlik 
soxalari uchun barcha zarur imkoniyatlarni yaratish va rag’batlantirishni hozirgi 
vaqtda hayotning o`zi taqozo etmoqda. 
Bu  dolzarb  masalani  yechish  yuqori  malakali  mutaxassislar  tayyorlashni 
yaxshilash  va  kengaytirish  bilan  bir  vaqtda  oliy  ta`lim  tizimini  isloh  qilishni  
talab qiladi. Buning uchun, birinchi navbatda, oliy ta`lim yo`nalishlari  bo`yicha 
Davlat  standartlarida  ko`zlangan  fanlarning  mazmuni  va  o`quv  dasturlarini 
xalqaro andozalarga moslashtirib takomillashtirish zarur. 
Bugungi  talab  korxonalarning  mustaqillikka  asoslangan    rivojlanishi 
ularning ma`lumotlarini raqobat zaminida boshqa korxonalar ma`lumotlari bilan 
taqqoslanishiga  va  har  bir  korxonaning  o`z  o`rnini  belgilanishini  taqozo  qiladi. 
Buni  esa  biz  statistikasiz  tasavvur  qilolmaymiz.  Chnki  statistika  davlatlar, 
korxonalar,  umuman  ijtimoiy  hayotning  turli  tomonlarini  belgilovchi 
ma`lumotlarga tayanadi. SHuning uchun u ijtimoiy iqtisodiy fanlarning maxsus 
tarmog’i bo`lib hisoblanib kelmoqda. 
Hozirgi  kunda  statistika  deyilganda  birinchidan  o`z  predmetiga, 
ob`ektiga  va  usuliga  ega  bo`lgan  mustaqil  ijtimoiy  fan  ikkinchidan  mustaqil 
amaliy  faoliyat,  uchinchidan  ijtimoiy  hayotning  turli  tomonlarini  tariflaydigan 
umumiy ko`rsatkichlar, statistik raqamlar  ham tushuniladi. 
«Statistika»  fanidan  ma`ruzalar  to`plami  talabalarning  statistik 
xizmatlarni  tashkil  etishning  ilmiy  asoslarini,  O`zbekistonda  va  boshqa 
mamlakatlarda  zamonaviy  darajada  tashkil  etilganligi,  statistik  ma`lumotlar 
yig’ishning  tashkiliy  asoslari  va  usullarini,  statistik  kuzatuv  natijalarini  qayta 
ishlash  tamoyillari  va  usullarini,  umumlashtiruvchi  statistik  ko`rsatkichlar  – 
mutlaq  va  nisbiy,  o`rtacha  statistik  miqdorlar,  variatsiya  ko`rsatkichlari, 
dinamikasi,  o`zaro  aloqasi  va  statistik  ma`lumotlarni  tahlil  qilish  asoslarini 
bilishga,  yoppasiga  va  tanlab  o`tkazilgan  kuzatuvlarni  tashkil  etish  va  olib 
borish,  statistik  jadvallar  tuzish,  turli  ko`rsatkichlarni  hisoblash  (mahsulot 
ishlab  chiqarish  va  sotish,  mehnat  resurslaridan  foydalanish,  mehnat 
unumdorligi,  asosiy  va  aylanma  fondlar),  statistik  ma`lumotlardan  xulosa 
chiqarishni o`rganishga qaratilgandir. 
Statistika  kursini  o`rganish  natijasida  talaba  statistika  fani  bo`yicha 
asosiy 
tununchalarni 
va 
statistik 
tadqiqotlar 
o`tkazishning 
umumiy 
yo`nalishlarini  bilib  oladi.  Bu  fan  quyidagi  fanlar  bilan  bog’liq:  matematik 
statistika,  tarmoq  iqtisodi,  menejment,  buxgalteriya  hisobi,  audit,  mikro  va 
makro iqtisod va h. 
Bu  ma`ruzalar  to`plami  ikki  qismdan,  ya`ni,  «Statistika  umumiy 
nazariyasi» va «Iqtisodiy statistika» qismlaridan iborat. 

---

 
5