Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti «tarmoq mashina va jihozlari»

Ikki ipli zanjirsimon bahyaqatorning xususiyatlari.

Ikki ipli zanjirsimon bahyaqator (77-rasm) ustki tomonda punktir chiziqlardan, ostki tomonda esa uchta ipdan tashkil topgan zanjirdan iborat bo’ladi. Bahyaqator pastki tomoni qabariq bo’lib chiqqani uchun chok qalinlashibroq qoladi.
Ikki ipli zanjirsimon bahyaqator moki bahyaqatorga nisbatan ik- ki barobar elastikroq bo’ladi. Ikki ipli zanjirsimon bahyaqator osongi-
na so’kiladi.
Buning uchun bahyadan chalishtirgich ipi uchini chiqarib olib tortish kerak: ustki ip alohida so’kiladi. Ustki ip bahyaqator o’rtasiga uzilgan bo’lsa, shu ip uzilgan joyda so’kilish

77. 
    расм. Икки ипли занжирсимон бахя
    

qiyinlashib qoladi. Ikki ipli zanjirsimon

bahyaqatorga moki bahyaqatorga nisbatan 2,3 barobar ortiq ip ketadi.
Yuksak elastik chok hosil qilish talab qiladigan trikotaj materiallar va elastik sintetik tolali gazlamalardan buyumlar tikish zarur bo’lgani uchun tikuvchilik sanoatida ikki ipli zanjirsimon bahya mashinalar tobora ko’p ishlatilmoqda. Bundan tashqari moki bahya mashinalarga nisbatan ikki ipli zanjirsimon bahya mashinalar bir qancha afzalliklarga ega.
Ikki ipli zanjirsimon bahya hosil bo’lish jarayoni. Bahya hosil qilishda igna, chalishtirgich, reyka, tepki, ip uzatgich ishtirok etadi. Chalishtirgich ikki marta bahyaqator ko’ndalangiga va ikki marta bahyaqator uzunasiga harakatlanib, murakkab fazoviy harakat qiladi (78-rasm, a).
Bahya hosil bo’lish prostessini bir qancha bosqichlarga bo’lish mumkin. Igna 1 (78-rasm, b, I) materiallarni teshib utib, eng pastgi holatga tushadi,
bu paytda chalishtirgich 2 bahyaqatorning kundalangiga harakatlanadi.
Igna 1 (78-rasm, b, II) eng pastki holatidan 2-2,5 mm ko’tarilib, halqa A 1 ni hosil qiladi, bu halqaga chalishtirgich 2 uz halqasi V1 ni olib kiradi.
Igna 1 (78-rasm, b, III) yuqori ko’tariladi va materialdan chiqadi, ip uzatgich bahyaga ketgan ipni g`altakdan chuvatadi, reyka 3 yuqori ko’tariladi va materiallarni bir bahya bo’yi suradi. Chalishtirgich 2 bahyaqatorning uzunasiga (tikuvchi tomon) harakatlanadi.
Igna 1 (78-rasm, b, IV) materialni teshib o’tadi va chalishtirgich 2 ning halqasiga V1 ga kiradi, bu paytda igna halqasi A1 ni og`gan holatga tutib turgan chalishtirgich 2 bahyaqator ko’ndalangiga harakatlanadi.
Igna 1 (78 -rasm, b, V) pastga tushishda davom etadi, ip uzatgich ip chiqarib beradi, igna halqasi A1 qisqaradi. Igna baxyani taranglashtirib, oldingi halqa ipini tortadi. Ostki ip uzatgichdan ostki ipni bo’shatadi, chalishtirgichning ignaga ilingan halqasi A1 materialga tomon tortadi.

78-rasm. Ikki ipli zanjirsimon bahyaning hosil bo’lishi

1. 
   chalishtirgich harakat traektoriyasi
   
2. 
   bahyaning hosil bo’lishi
   

Chalishtirgich 2 (78-rasm, b, VI) bahyaqatorning uzunasiga (tikuvchidan oldingi tomon) harakatlanadi, keyin bahyaqatorning ko’ndalangiga harakatlanib, eng ostki holatidan 2-2,5 mm ko’tarilgan igna I halqasiga A2 ga kiradi. Keyin jarayon takrorlanadi.

3.