Buxoro oziq ovqat va yengil sanoat texnologiya instituti


quvvatlari  balansi,  ishchi  kuchi  balansi,  ish  vaqti  balansi,  qiymat  balansini



Download 1,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/149
Sana21.07.2021
Hajmi1,6 Mb.
#124695
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   149
Bog'liq
korxona iqtisodiyoti

quvvatlari  balansi,  ishchi  kuchi  balansi,  ish  vaqti  balansi,  qiymat  balansini  ajratib  ko`rsatish 

mumkin.  Balanslar,  qoidaga  ko`ra,  ehtiyojlar  va  ularga  mos  keluvchi  resurslarning  mavjudligi 

yoki manbalarini o`z ichiga oluvchi, o`zaro moslashuvchi jadval shaklida tuziladi. 

Balans  usuli  me`yoriy  usuli  bilan  birgalikda  qo`llanadi.  Me`yoriy  usulida  resurslarni 

sarflashning yo`l qo`yish mumkin bo`lgan eng yuqori va eng quyi chegaralari aniqlanadi. Bunda 

ishlab  chiqarishni  rejalashtirish  va  tashkil  etishda  me`yor  va  me`yoriy  kabi  tushunchalardan 

foydalaniladi. 

Me`yor  (norma)  –  belgilangan  sifatdagi  mahsulot  birligi  (ish,  xizmat)  tayyorlash  uchun 



 

34 


sarflanuvchi xomashyo, material, yoqilg’i, energiya va boshqa resurslardan foydalanishning yo`l 

qo`yilishi  mumkin  bo`lgan  maksimal  yoki  minimal chegarasidir.  Agar  resurslardan  foydalanish 

me`yorlarini  kamaytirish  mahsulot  sifatining  pasayishiga  yoki  belgilangan  standartlar 

talablarining  buzilishiga  olib  keladigan  bo`lsa,  u  holda  bu  me`yorlarni  kamaytirish  mumkin 

emas. 

Me`yoriy  –  nisbiy  kattalik  bo`lib,  asosan  foizlar  yoki  koeffisientlar  yordamida  aks 

ettiriladi. U mehnat vositalari va predmetlaridan foydalanish darajasini, ularning har bir maydon 

birligi, og’irlik  birligi,  hajm  birligiga  sarflanishini tavsiflab beradi. Masalan, asosiy  fondlarning 

birlik  qiymatiga  mahsulot  ishlab  chiqarish  (fond  qaytimi),  sutning  moylilik,  vinoning  spirtlilik 

darajasi (foizlarda), avtomashinaning bosib o`tgan yo`li, avtomobil’ shinasining ekspluatatsiyasi 

va hokazo. 

Me`yor  va  me`yoriylar  taraqqiylik  tavsifga  ega  bo`lishi,  ya`ni  ularni  ishlab  chiqishda 

zamonaviy  fan,  texnika  va  texnologiya  rivojlanishining  darajasi,  mehnat  va  ishlab  chiqarishni 

tashkil  etish,  ishlab  chiqarish  quvvatlaridan  to`liq  foydalanish  hamda  ilg’or  korxonalarning 

tajribalarini  hisobga  olish  zarur.  Shuningdek,  ular  doimiy  ravishda  qayta  ko`rib  chiqilishi, 

eskirgan me`yor va me`yoriylar yangi, xo`jalik hayoti va davr talablariga javob beruvchi me`yor 

va me`yoriylar bilan almashtirilishi lozim. 

Me`yor va me`yoriylar quyidagi asosiy guruhlar asosida ishlab chiqiladi: 




Download 1,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish