Buxoro muhandislik texnologiya

Toshkent  shahri
 -  O'zbekiston  Respublikasininng  poytaxti,  mamlakatning  siyosiy  va 
iqtisodiy  markazi  hamda  Markaziy  Osiyodagi  eng  katta  megapolisdir.  Toshkent  shahrining 
maydoni 326 kvadrat kilometrni tashkil qiladi; aholisi esa 2,5 million kishidan ortiqdir. 
Har  qanday  megapolisga  o'xshab,  Toshkent  shahridagi  asosiy  muammolardan  biri  - 
chiqindilar  muammosidir.  Toshkent  shahrida  yiliga  700  ming  tonna  atrofida  maishiy 
chiqindilar hosil bo'ladi.  
1998-2001  yillarda  Toshkent  shahrida  yiliga  7  ming  tonna  atrofida  sanoat  chiqindilari  hosil 
bo'lgan.  2002  yildan  boshlab  sanoat  chiqindilari  miqdori  keskin  ortdi.  Bu  bir  tomondan, 

---

8 
korxonalarning  iqtisodiy  faolligini  ortishi  bilan,  ikkinchi  tomondan  esa,  sanoat  chiqindilarini 
hosil  bo'lishi,  to'planishi,  saqlash  va  utilizatsiyalashni  hisobga  olishning  yaxshilanishi  bilan 
bog'liq. 
20-asrning  oxirlariga  kelib,  Toshkentda  qattiq  maishiy  chiqindilarni  yig'ish  va  tashib  ketish 
bilan bog'liq juda og'ir vaziyat yuzaga keldi. Avvaldan mavjud tartibga ko'ra, bu vazifani o'rta 
va  kichik  (1,5-3  tonnali)  yuk  mashinalari  bilan  amalga  oshirilar,  bu  esa  juda  samarasiz  edi. 
Kommunal  tizim  xodimlarining  sa'yi-harakatlariga  qaramasdan,  qattiq  maishiy  chiqindilarni 
yig'ish va tashib ketish muammosi dolzarbligicha qolaverdi. Bu muammo chiqindilarni yig'ish 
va  tashish  uchun  zarur  maxsus  mashinalarni  yetishmasligiga  ham  bog'liq  edi.  Mashinalarning 
eskiligi  va  butlovchi  qismlarni  yetishmasligi  sababli  hosil  bo'layotgan  maishiy  chiqindilar  o'z 
vaqtida  olib  ketilmas  edi.  Shuningdek,  chiqindilarni  tarkibiga  ko'ra  ajratib  yig'ish  va  qayta 
ishlash ham tashkil etilmagan edi. Shaharda hosil bo'lgan chiqindilar Ohangaron, Hasanboy va 
Zangiota  yo'lidagi  axlatxonalarga  tashlanar  edi.  Hasanboy  va  Zangiota  yo'lidagi  axlatxonalar 
turar joylarga yaqinligi sababli aholining noroziligiga sabab bo'layotgan edi. 
 
O'zbekistondagi ekologik muammolar 
Bugungi  kunda  mustaqil  O'zbekiston  yirik  sanoat  va  agrar  mintaqa  bo'lib,  kelajakda 
dunyoga yuz tutgan mashinasozlik, energetika, kimyo, oziq - ovqat sanoati, transport majmuini 
yanada  rivojlantirish  ko'zda  tutulgan.  Bunday  ishlab  chiqaruvchi  kuchlarning  rivojlanishi 
Respublikada  ijtimoiy  -  ekotizmlarning  holatiga  muayyan  darajada  salbiy  ta`sir  ko'rsatadi.  
Respublikada  keskin  bo'lib  turgan  ekologik  va  tabiatni  muhofaza  qilishga  oid  muammolar 
quyidagilar:  
1.  Yirik  hududiy  -  sanoat  majmualari  joylashgan  rayonlarda  ya`ni  Angren  -olmaliq  Chirchiq, 
Farg'ona-  Marg'ilonda,  Navoiy  va  boshqa  rayonlardagi  tabiatni  muhofaza  qilish  muammolari. 
Bu  rayonlarda  ijtimoiy-ekotizm  holati  yaxshi  emas.  Chunki  sanoat  markazlarida  chiqayotgan 
turli-xil  gazlar  va  chiqindilar  atrof-muhitni  ekolgik  holatini  buzulishiga  olib  kelmoqda.  
2. Agrosanoat majmuidagi ekologik muammolar.  
3. Tabiatdagi suvlarning sanoat chiqindilari pestisetlar va mineral o'g'itlar bilan ifloslanishi 
ham muammolardan biridir.  
4.  O'simlik  va  hayvonot  dunyosini  muhofaza  qilish  va  qayta  tiklash  muammolari, 
qo`riqxonalar va milliy bog`lar tarmog`ini kengaytirish .