Buxoro muhandislik texnologiya

A d a b i y o t l a r 
1. Fatoyev  I.I. Sanoat  ekologiyasi.  O’quv qo’llanma 1-qism. Buxoro.  BuxOO va  ESTI, 2001, 
47 6. 
2. Qudratov O. Sanoat ekologiyasi. T: TT va ESI, 1999, 183 b. 

---

66 
3. Охрана окружающей среды. Под ред. С.Б.Белова, М.: Высшая школа, 1991, 319 с. 
4.  Рoдионов  А.И.,  Клушин  В.Н.,  Торочешников  Н.С.  Техника  защиты  охраны 
окружающей среды. М.: Химия, 1989, 512с. 
5. O’zbekiston Respublikasi “Tabiatni muhofaza qilish” to’g’risidagi qonuni. T.:Adolat, 1996. 
 
Nazorat savollari 
1.
 
Qaysi maqsadlar uchun atmosfera havosi tozalanadi? 
2.
 
Atmosfera havosini qaysi usullar bilan tozalash mumkin? 
3.
 
Toza havo deb nimani tushunasiz? 
4.
 
Tozalash qurilmasining ishlash samaradorligini qanday hisoblash mumkin? 
5.
 
Solishtirma yuklanish deb nimani tushunasiz? 
6.
 
Chang sig’imi va tozalash qurilmasining ishlab chiqarish quvvati haqida ma’lumot bering? 
7.
 
Aerodinamiq qarshilik nima va uni kanday hisoblash mumkin? 
8.
 
Tozalash qurilmasining solishtirma energiya sarfi va tozalangan havoning narxi deb nimalarni 
tushunasiz? 
9.
 
Havoni tozalashning quruq va ho’l usullari haqida ma’lumot bering. 
10.
 
Chang cho’ktirish kameralari va ularning ishlatish shartlari haqida ma’lumot bering. 
11.
 
“Siklon”ning lug’aviy ma’nosi nima? 
12.
 
Markazdan qochma kuch deb nimaga aytiladi? 
13.
 
Silindrli va konusli siklonlar haqida ma’lumot bering. 
14.
 
Qaysi holatlarda siklonlardan foydalanish mumkin? 
 
Havo yoki gaz tarkibidagi qattiq zarrachalarga, chang deyiladi.  Chang zarrachalarining 
o`lchami  5-10  mkm  atrofida  bo`lishi  mumkin.  Ularning  kelib  chiqish  sabablariga  ko`ra  2 
guruhga bo`lish mumkin. 
Tabiiy changlar
, ya`ni inson ta`sirisiz hosil bo`ladigan changlar. Bu guruhga yer ustki 
qatlamining bir joydan ikkinchi joyga ko`chishi natijasiqa o`simlik va hayvonot olamida paydo 
bo`ladigan  changlar,  bulqonlar  otilishi  natijasida  paydo  bo`ladigan  changlar,  koinot  changlari 
va boshqagi tabiiy changlar kiradi. 
1.
 
Sun`iy changlar
, yani sanoat  kоrхоnаlаridа va qurilishda insonning bevosita ta`siri natilasida 
hosil bo`ladigan changlar. 
Bu  guruhga  qurilish  sanoatida,  yer  qazish,  beton  qorish  ishlarida  sement,  ohak  ishlab 
chiqarish,  engil  sanoati  va  kimyo  sanoatiqa  paxtaga  ishlov  berish  paytida  ajralib  chiqadigan 
changlar  kiradi.  Bu  changlarni  havoga  tarqalib  ketishi  atrof  muhitni  ifloslanishiga  va  turli 
kasalliklarning paydo bo`lishiga sabab bo`ladi.  
Kimyoviy  va  mineralogik  tarkibiga  qarab  changlar  quyidagi  5  asosiy  guruhlarga 
bo`linadi. 
1.