Buxoro muhandislik texnologiya



Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet184/198
Sana18.01.2022
Hajmi2,81 Mb.
#386932
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   198
Bog'liq
2 5435907491118452427

 
 
 
 
TARQATMA 
MATERIALLAR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


164 
ATROF MUHITNI MUHOFAZA QILISH MUAMMOLARINING DOLZARBLIGI. 
 
Ekologik  muammo  deganda  insonning  tabiatga  ko’rsatayotgan  ta’siri  bilan  bog’liq 
holda tabiatning insonga aks ta’siri,  ya’ni uning  hayotida, iqtisodiyotida  xo’jalik  ahamiyatiga 
molik bo’lgan jarayonlar, tabiiy hodisalar bilan bog’liq har qanday hodisa tushuniladi. Masalan, 
iqlimning  o’zgarishi  yoki  suv  toshqini  natijasida  paydo  bo’ladigan  muammolar,  ishlab 
chiqarish  korxonalarida  vujudga  keladigan  ba’zi  bir  favqulodda  vaziyatlar  va  hodisalar,  ba’zi 
bir  hayvonot  turlarining  bir  joydan  ikkinchi  joyga.  ko’chib  borishi  va  hokazolar,  ekologik 
muammo bo’la oladi. 
Ekologik muammolarni ko’lami va dolzarbligiga qarab 3 guruhga ajratish mumkin. 
1.Umumbashariy  (global)  ekologik  muammolar.  Bu  guruhga  ozon  qatlamining 
siyraklanishi,  “Atmosferaning  dimiqishi”,  chuchuk  suv  muammolari  misol  bo’la 
oladi. 
2.Mintaqaviy  (regional)  ekologik  muammolar.  Bu  guruhga  Orol  dengizining  qurib 
borishi, Arnasoy ko’llari atrofidagi ekologik muammolar, Sarez ko’li muammosi va 
boshqalar misol bo’la oladi. 
3.Mahalliy (lokal) ekologik muammolar. Bu guruhga sanoat korxonalari joylashgan 
mintaqalarda (masalan, Navoiy, Angren, Olmaliq, Chirchiq va b.) tabiatni muhofaza 
qilish muammolari, suv tanqisligi muammolari, chiqindilar, pestisidlar, gerisidlar va 
boshqa  kimyoviy  moddalar  bilan  bog’liq  agrosanoat  ekologik  muammolari  misol 
bo’la oladi. 
“Ekologiya”  yunoncha  so’z  bo’lib,  “oykos”–uy  va  “logos”–fan,  ta’limot  degan 
ma’nolarni  anglatadi.  Bu  atamani  1866  yilda  nemis  biolog-darvinist  olimi  Ernest  Gekkel 
“Organizmlar  marfologiyasining  umumiy  prinsiplari”  asarida  izohlab  bergan  edi.  E.Gekkel 
“umumiy  ekologiya”  ni  tirik  organizmlarning  atrof-muhit  bilan  o’zaro  aloqalarini  va  ta’sirini 
o’rganadigan fan deb, ta’riflagan edi. 
Umumiy ekologiya biologiya fanining bir bo’lagi bo’lsa-da, ammo botanika, zoologiya 
nisbatan yangi fan bo’lib, u XX asrning boshlarida rivojlana boshladi. 
Ekologiya tirik organizmlarning  yashash sharoiti  va ulariing o’zi  yashab turgan muhit 
bilan  o’zaro  murakkab  munosabatlari,  hamda  shu  asosda  vujudga  keladigan  qonuniyatlarni 
o’rganadi. Ya’ni tirik mavjudot va uning ma’lum hududiga mos keladigan muhitlaridan iborat 
tizimlar tabiatini tadqiq yetadi. Bu esa ekologik tizimlar yoki ekotizimlar deb ataladi. 
Populyasiyalar,  turlar,  biosenozlar,  biogeosenozlar  va  biosfera  kabi  tushunchalar 
ekologiya  fanining  asosiy  tushunchalari  va  manbalari  hisoblanadi.  Shuning  uchun  umumiy 
ekologiya 4 bo’limga bo’lib o’rganiladi. 
1.Autekologiya 
2.Populyasiyalar ekologiyasi 
     3.Sinekologiya 
4.Biosfera 

Download 2,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish