Buxoro muhandislik texnologiya



Download 2,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/198
Sana18.01.2022
Hajmi2,81 Mb.
#386932
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   198
Bog'liq
2 5435907491118452427

 
A d a b i y o t l a r 
6.
 
Xolmo’minov J. Ekologiya va qonun. T.: Adolat, 2000, 352 b. 
7.
 
To’xtaev A.S. Ekologiya. T.: O’qituvchi, 1988, 192 b. 
8.
 
Qudratov O. Sanoat ekologiyasi. T.: Tosh T va ESTI, 1999, 183 b. 
9.
 
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. T.: Adolat, 1992. 
10.
 
O’zbekiston Respublikasi “Tabiatni muhofaza qilish” to’g’risidagi qonun, T.: Adolat, 1992. 
 
Yirik  biolog  olim  V.I.  Vernadskiy  ta’limotining  muhimligi  shundaki,  u  biosferaning 
paydo  bo’lishi  va  rivojlanishini  asoslab  bera  oldi.  Biosfera  birdaniga  paydo  bo’lmay,  balki  u 
kimyoviy  va  biologik  omillarning  uzoq  evolyutsiya  jarayonida  o’zaro  bog’liqligi  natijasida 
paydo  bo’lgan.  Tirik  organizmlar  faqatgina  biosfera  paydo  bo’lishi  orqali  hosil  bo’ladi  va 
o’zgaradi.  Fotosintezlovchi  avtotroflarning  bakteriyalar  va  ko’k  -  yashil  suv  o’tlari  y’ani 
prokariotlarning, keyin haqiqiy suv o’tlari va ko’p hujayrali o’simliklar –eukariotlarning paydo 
bo’lishi  ,  biz  yashab  turgan  biosferaning  shakllanishida  katta-  ahamiyatga  ega  bo’ldi.  Bu 
organizmlarning biosferadagi hayot faoliyati erkin kislorodning hosil bo’lishi va to’planishiga 
olib kelib, kislorod mavjudligi evolyutsiyaning asosiy bosqichlaridan biri bo’ldi. 
Avtotroflar  bilan  parallel  ravishda  geterotroflar  yoki  hayvonlar  ham  rivojlanib  boradi. 
Ularning shakllanishida eng ulkan yutuq, uchlamchi davrda materikda odamning paydo bo’lishi 
hisoblanadi. Biosferada evolyutsiya jarayonini quyidagicha ta’riflash mumkin: 
Dastlab  litosfera  shakllanadi  va  tashqi  muhitning  borligi  aniqlanadi,keyin  esa 
quruqlikda hayot boshlanadi. 
Yerning  butun  geologik  tarixida  hayotsiz  yashash  tarzi  ko’zatilmay,  hozirgi  tirik 
moddalar  qadimgi  geologik  davrdagi  tirik  moddalar  bian  genetik  jihatdan  bog’liq  ekanligi 
aniqlandi. 
Yer  qobig’idagi  tirik  organizmlar  kimyoviy  elementlar  migratsiyasida  asosiy 
ahamiyatga ega bo’lib, ularning massasi va miqdori hayotni aks ettirib turadi. 
Geologik  samaradorlik  faoliyati  bilan  uning  soni  juda  katta  va  butun  amaliy  vaqtda 
uzluksiz harakatda bo’ladi. 
Biosferadagi  jarayonlarni  asosiy  harakatga  keltiruvchi  kuch  tirik  organizmlarnig 
biokmyoviy energiyasi bo’lib qoladi.  


36 
Biosferaning  yangi  tabiiy  jarayonlar  tufayli  yangi  bosqichga  o’zgarishi,  yangi  holat  – 
noosferaga o’tish va uni o’rganishni ilmiy izlanishlar natijasida amalga oshmoqda.  
V.I. Vernadskiy “Noosfera” atamasini fanga birinchi bo’lib kiritgan olimlardan biridir. 
U yerning geologik tarixini tahlil qilib, biosfera sekin – asta yangi davrga o’tish yangi geologik 
kuch  va  yangi  ilmiy  fikrlar  natijasida  ko’zatilshini  aytib  o’tdi.  Ammo  haligacha  biosferaning 
noosferaga o’tishi  haqida tugallangan fikr  yo’q.  Biosferadan noosferaga  o’tish inson aqlining 
zakovati va kosmosni o’rganish bilan bog’liq bo’ladi. 

Download 2,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish