Buxoro muhandislik-texnologiya instituti buxoro davlat universiteti

Oilaviy munosabatlarning o’ziga xosligi va bolalarda “Men” konsepsiyasining rivojlanish darajalarini tadqiq etish natijalarining tahlili.
Oilaviy qadriyatlarnafaqat oilaning ma’naviy-psixologik muhitiga ta’sir ko’rsatib, er va xotin o’rtasidagi munosabatlarning xarakterini belgilaydi, balki bizning fikrimizcha, ular shu oilada voyaga yetayotgan bolaning ijtimoiy tasavvurlari tizimini, jumladan, o’ziga nisbatan shakllanadigan munosabatning mazmunini ham belgilaydi. Shuning uchun ham biz tanlagan oilalarda ota-onalarning er-xotin sifatidagi rollarining maqbulligini ta’minlovchi qadriyatlar tizimini o’rgandik va ushbu paragrafda tadqiqotlarimiz natijalarini keltiramiz. Oilaviy qadriyatlar, oiladagi rollar bo’yicha kutayotgan narsalar va er (xotin)ning rol da’volari shkalasi individual ko’rsatkichlari tahlili shuni ko’rsatadiki, oilaviy qadriyatlar shkalasi bo’yicha to’plangan ballar qanchalik katta bo’lsa, er (xotin) uchun oila hayotining ushbu sohasi shunchalik ahamiyatli bo’ladi, er (xotin)ning nikohidagi hamkor sifatidagi roli bevosita uning xulq-atvori yo’nalishini, kutishlarini belgilasa, bu holat ularning bir-birlariga nisbatan da’volari darajasini ham belgilaydi.
Er va xotinning oilaviy qadriyatlar va roli bo’yicha ustanovkalarining muvofiqligi erning oilaviy qadriyatlar shkalasi va xotinning oilaviy qadriyatlar shkalasi ko’rsatkichlari ballari o’rtasidagi farq bilan tavsiflanadi. Bu farq qanchalik kam bo’lsa, er-xotin oilaviy hayotining eng ahamiyatli sohalari haqidagi tasavvuri, bir-biriga muvofiqligi shunchalik yuqori bo’ladi. 3 ballgacha farq o’zaro muammoli munosabatlarga sabab bo’lmaydi, 3 balldan ortiq farq esa er-xotin o’rtasidagi munosabatlarni holi xarakterga ega ekanligidan darak beradi.
Kasbiy kamolotdagi shaxsning motivlari. O’quv faoliyatining asosida mavjud motivlar quyidagilarni o`z ichiga oladi:
1) ta’lim mazmuni bilan bog’liq motivlar:o’quvchini yangi faktlarni bilish-o’rganishga, bilimlarni egallashga, turli vositalar asosida o’rganilayotgan jarayonning tub mazmun-mohiyatini bilish, anglab yetishga yo’naltiradi;
2) o’quv jarayoni bilan bog’liq bo’lgan motivlar: o’quvchida ta’lim jarayonida turli xarakterdagi topshiriqlarni bajarish paytida intellektual faollik namoyish etishga, tafakkur qilish, mushohada yuritish, shuningdek, ta’lim jarayonida topshiriqlarni bajarish chog’ida uchraydigan qiyinchiliklarni yengib o’tish, ya’ni bolani natija bilan emas, balki ta’lim jarayonidagi faoliyatning qiziqarliligi bilan band qilib qo’yish.