Buxoro davlat unversiteti agranomiya va biotexnoligiya fakulteti 3. bio 21 guruh talabasi Homidov bexruzning botanika fanidan kurs ishi mavzu: Ra’nodoshlar oilasi


ra’nodoshlar oilasining gul formulasi: ca5 co5 a∞ g∞



Download 9,18 Mb.
bet2/6
Sana25.04.2022
Hajmi9,18 Mb.
#580608
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Homidov Bexruzning kurs ishi slayd

ra’nodoshlar oilasining gul formulasi: ca5 co5 a∞ g∞ .

Ca5 co5 a∞ g5

Tobulg’I ( spiraea ) , itburun ( rosa canina) , fors chetan (sorbus persica) ,maymunjon ( rubus ).

Ca5 co5 a∞ g5

Olma (malus) , nok ( pyrus ), behi (Cydōnia) , do’lana (crataegus).

Ca(5) co(5) a(∞) g1

Olxo’ri (prunus) , bodom (amygdalus) , o’rik (apricots) , shaftoli (persica) , olcha ( cerasus ).

Chetan (Sorbus L.)-raʼnodoshlarga mansub buta va daraxtlar turkumi Oʻrta Osiyoda TurkistonZarafshonHisorDarvozUgomChatqolPomirOlayFargʻona togʻlarida 3 turi: qizil Chetan. (S.tiarischanica), turkiston Chetani (jagisi) (S. turkestanica) va fors Chetan (buta) (S. persica) uchraydi. Qizil Chetan. Ko’pincha, archa, oq qayinshilvi kabilar bilan birga dengiz sathidan 1800–3000 m balandaikda aralash oʻrmonlar hosil qilib usadi. Buii 3–5 m. Ildizi 7–8 m chuqurlikkacha tarqaladi.

 Gullari yirik. Iyun oyida gullab, avgust , sentabrda meva beradi. Mevasi qizil, taxir achchiq yoki shirin, birinchi sovuqdan keyin qoʻngʻir tusga kiradi. Mevasida c. vitamini, 4—13,7% qand moddasi, urugʻida 22% moy, poʻstlogʻida 14% tannid bor. Yogʻochidan mebel ishlab chiqarishda foydalaniladi. Barglaridan jigarrang boʻyoq olinadi. Qizil Chetanni urugʻidanildizpoyasidan kupaytirish mumkin. Ch. 60—100 yil yashaydi. Chetanning hamma turlari kimmatli o’rmon, mevalimanzarali va asal beruvchi oʻsimlik hisoblanadi.

Behi (Cydonia oblonga Mill.) — raʼnodoshlar oilasiga mansub mevali daraxt yoki buta. B.ning OzarbayjonDogʻistonTurkmanistonEronda yovvoyi turlari uchraydi, turk tilida ayva nomi bilan yuritilgan. Mahmud Koshgʻariyning "Devonu lugʻotit turk" asarida "avya" shaklida tilga olingan. B. KavkazOʻrta OsiyoQrimUkrainaning jan. hamda Astraxon viloyatida keng tarqalgan. Oʻzbekistondagi B.zorlarning 80% Fargʻona vodiysida. Balandligi 5–6 m, shoxshabbalari piramida shaklida, baʼzan tarvaqaylab oʻsadi. Bargi oddiy, yashil, cheti butun. Gullari yakka holda, oq yoki och pushti, aprelda gullaydi. Koʻchati oʻtqazilgach, 3—4 yili hosilga kiradi, 30—40 yil yashaydi. Katta yoshdagi daraxtlari oʻrtacha 60— 70 kghosil beradi. Mevasi sentabr—okt. oylarida uzib olinadi; vazni, naviga qarab 150—500 g . B. mevalari limon rangda yoki toʻq sariq, tuk bilan qoplangan; yetilganda tuki toʻkilib ketadi, xushboʻy. Yangi uzilgan mevasi kam isteʼmol qilinadi. B. entomofil (hasharotlar bilan changlanadigan) oʻsimlik. B. tarkibida 74,7—83,5% suv, 8,5— 15,2% qand, 0,2—1,5% kislota bor, shuningdek oshlovchi moddalar va tosh hujayralar boʻladi. Mevasi dagʻal boʻlib, uzoq saqlangandan keyin tosh hujayralar yumshab qoladi. B.dan murabbo, kompot, marmelad, sukat, qiyom, jem tayyorlanadi, ovqatga (koʻpincha palovga bosiladi) ishlatiladi. B., asosan, payvandlab koʻpaytiriladi, koʻchati 6×6 yoki 5×5 m sxemada oʻtqaziladi. B.ning koʻpchilik navlari nokka payvandtag boʻla oladi; unga ulangan nok pakana boʻladi. B. issiklik va namlikka talabchan. Sugʻoriladigan unumdor tuproqlarda, shuningdek shoʻri kam yerlarda yaxshi oʻsadi. Oʻsuv davrida tuproq sharoitiga qarab 3—8-marta sugʻoriladi.


Download 9,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish