Buxoro Davlat Universiteti Pedagogika fakulteti Texnologik ta’lim yo’nalishi 2- bosqich talabasi Norova Zarinaning “Texnik mexanika ”fanidan mustaqil ishi

Zamonaviy giroskopning birinchi prototiplari 19-asrning boshlarida paydo bo'la boshladi.

• 
  Zamonaviy giroskopning birinchi prototiplari 19-asrning boshlarida paydo bo'la boshladi.
  
• 
  Shunday qilib, giroskop deb atash mumkin bo'lgan qurilma 1817 yilda ixtironing tavsifini nashr etgan Ioxan Bonenberger tomonidan ixtiro qilingan. Va 1813 yilda frantsuz matematiki Poisson Johann Bonenbergerni bunday qurilmaning ixtirochisi sifatida eslaydi. Bonenberger girosining asosiy qismi gimbalda aylanadigan massiv to'p edi.
  
• 
  1832 yilda amerikalik Uolter R.Jonson aylanadigan disk bilan giroskop ixtiro qildi.
  
• 
  1852 yilda frantsuz olimi Jan Fuko bunday qurilmani takomillashtirdi va unga "giroskop" nomini berdi.
  
• 
  Jan Fuko "giroskop" nomini olgan.
  

Giraskop g’ildiragi diogrammasi

Chiqish o’qi (ko’k) atrofidagi reaktsiyalar strelkalari kirish o’qiga (yashil) nisbatan qo’llaniladigan kuvhlarga mos keladi va aksincha.
Qizil o’q rotorning aylanish o’qi

Birinchi gyroskoplarda ishqalanish tufayli aylanish tezligi tezda kamaytirildi. XIX asrning ikkinchi yarmida giroskopning aylanish tezligini tarqatish va ushlab turish uchun elektr motoridan foydalanish taklif qilindi.

• 
  Birinchi gyroskoplarda ishqalanish tufayli aylanish tezligi tezda kamaytirildi. XIX asrning ikkinchi yarmida giroskopning aylanish tezligini tarqatish va ushlab turish uchun elektr motoridan foydalanish taklif qilindi.
  
• 
  Giroskop va girroskopik asboblarning o'lchovlarda ishlatiladigan boshqa eski asboblardan ustunligi shundaki, u qiyin sharoitlarda to'g'ri ishlaydi. Masalan, yomon ko'rinmaslik, turli tebranishlar, tebranish va elektromagnit ta'sirlar.
  
• 
  Amaliyotda birinchi marta giroskopik asbob 1880-yillarda avstriyalik muhandis L.Obrrey tomonidan torpedo kursini barqarorlashtirish uchun ishlatilgan.
  
• 
  Gyroskopning muhandislikda keyingi qo'llanilishi dengiz ishlariga ham tegishli. Dengiz yo'nalishi indikatori - giroskopni ishlab chiqishda giroskop ishlatilgan. Zamonaviy giroskopning prototipi birinchi marta Hermann Anschütz-Kempfe tomonidan yaratilgan (1908 yilda patentlangan) va shunga o'xshash muhandis amerikalik muhandis E. Sperri tomonidan qurilgan (1911 yilda patentlangan).
  
• 
  20-asrda giroskoplar kompas o'rniga yoki u bilan birgalikda samolyotlarda, vertolyotlarda, raketalarda, suv osti kemalarida keng qo'llanila boshlandi.