Buxoro davlat universiteti pedagogika fakul’teti texnologik ta’lim kafedrasi

5. Kiyim detallarini kesimini tikish. 
 
O'rta chokda yoki yon choklarda ajratib qirqib hosil qilingan joy kesim 
deyiladi. Kesim hosil qilish uchun, bichiqda tikish haqi qoldiriladi. Kesimlar 
kiyim bezagi sifatida ham, kiyimni kiyib yurish qulay bo'lishi uchun uning 
teskari tomoniga yelimli materialdan bo'ylamalar qo'yiladi. 
Ort bo'lak teskari tomoniga andaza qo'yib, kesimni ziylari belgilab 
olinadi. Ort bo'lak chap qismiga bo'ylamani, uning qirqimi ort bo'lak bukish 
chizig'idan kesim haqi tomon 0,5 sm oraliqda qilib qo'yiladi. Ort bo'lak o'ng 
qismi tomonga belgilangan ziy chiziqqa kesim haqi tomon 0,5 sm oraliqda 
qilib qo'yiladi. Ort bo'lak o'ng va chap qismlarida kesim haqi tomon 

---

36 
belgilangan chiziqlarga nisbatan 0,1 smda uqa qo'yiladi. Uqa kesim ziylarini 
cho'zilib ketishidan asrash uchun ishlatiladi. Uqa kesimning yuqori qismiga 1-2 
sm gacha uzunlikda va kiyim etagi 1,5-2 sm uzunlikda etakning bukish chizig'i 
bo'ylab qo'yiladi. Uqa qo'yilgandan keyin salqi kirishtirib dazmollanadi va ip 
qirqimlari dazmollanadi. Keyin pastki burchaklarga ip berishga kirishiladi. Old 
bo'lakning o'ng va chap qismlari teskari tomondan etak bukish chizig'i 
aniqlanadi. Ort bo'lak qismida pastki burchagining biriktirib tikish chizig'i 
bo'rlab va 0,5-0,7 sm chok haqi qoldirib, ortiqcha gazlama kesib tashlanadi.
Ort bo'lak o'ng qismining pastki qirqimi etagi belgilangan chiziq bo'ylab 
o'ngi tomonga bukiladi. Kesim qirqim bo'ylab uqadan 0,1-0,2 sm oraliqda 
ag'darma chok yuritiladi. U yorib dazmollangandan keyin, kesim burchagi 
o'ngiga ag'dariladi, ayni vaqtda kesim qirqimini bukiladi. Bukilgan ziyni 
mashinada yotqizib ko'klash bilan bir vaqtda pastki burchak bo'ylab ko'klanadi. 
Kesimning o'ng qismi ziyidan 0,3 sm oraliqda baxyaqator yuritilib puxtalanadi.
Kesim chap qismi qirqimlarini tekislab, belgilangan chiziq bo'ylab, 0,5-
0,7 sm kenglikda chok solib, biriktirib tikiladi, yorib dazmollangandan keyin 
burchagi o'ngiga ag'dariladi. Ort bo'lak o'rta qirqimini ort bo'lak o'ng qismi 
bo'ylab yoqa o'mizidan pastki tomon biriktirib tikilib, baxyaqatorni kesim 
tikish haqi yuqori qirqimidan 1 sm o'tguncha davom ettiriladi. Ort bo'lak 
qismidagi kesimni tikish haqini baxyaqator yaqinida kertiladi. Ort bo'lak 
chokini yoqa o'mizidan pastga tomon yorib dazmol bilan bir vaqtda kesim chap 
va o'ng qismlarining ziyi dazmollanadi. Ort bo'lakning chap qismi kesim ziyiga
modelga muvofiq bezak baxyaqator yuritiladi. Kesimning qismi ort bo'lak o'rta 
choki chizig'idan pastga tomon 45
0
burchak hosil qilib yo'naltirilgan qaytma 3-
4 sm baxyaqator yuritib biriktirib puxtalanadi. 
Puxtalanayotganda kesim o'ng va chap qismlarining tikish haqi 
baxyaqator tagiga tushishi kerak.