Buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakulteti tarix kafedrasi

 

 

45

 

WWW.Ziyonet.uz

 

 

---

27 

 

                     O’sha  davrda    Basra  (Iroq),    Kashmir,  Badaxshon    va  Xuroson  chet 

elga  silliqlangan  qimmatbaho  toshlar  sotadigan  markazlar  hisoblangan.  Beruniy  

Badaxshon  haqida  bunday  degan:  “Badaxshonning  o’zida  toshlar  qazib 

chiqarilmaydi,  Badaxshonda chetdan keltirilgan toshlar tarashlanadi Badaxshon bu 

toshlar uchun bir darvozadirki, shu yerdan boshqa mamlakatlarga tarqaladi”.   

                     “Mineralogiya”  kitobida mana bu satrlarni ham  o’qish mumkin:  “Al 

habashi degan tosh mutlaqo Habashistondan olinmaydi, balki habashlarning oppoq  

yaltiroq  tishiga  o’xshatib  berilgan  nomdir….  Rus,  Rum  va  Slaviyanlarning 

qilichlari  Shoburkon  qilichidan  yasaladi.  “Qalayi  deb  yuritiladigan  qilich  Qala 

mamlakatidan (Malakka   yarimoroli ) keltiriladi  shuning uchun bu metall  qalayi 

deb yuritiladi”. 

                        “Yoqut  –  javharlar  orasida  birinchisi  nafisrog’i  va  eng 

qimmatlisidir.  

           Olmos.  Olmosning  ismi  hind  tilida  hiro,  rum  tilida  azmis  va  admantundir. 

Yoqub  Kindiy:  admantunning    ma’nosi  –  sinmaydigan  narsa,  deydi.  Bu  toshni 

xususiyati shundayki, bu toshni hech narsa kesa olmaydi va sindira olmaydi.  

             Marvarid.  Suv  hayvonining  jinsi  bo’lib  o’sishi  bilan  boshqa  toshlardan 

farq qiladi (uni dengizga sho’ng’ib dengiz tagidan topadilar).