Buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul

Shanxay hamkorlik tashkiloti – ShHT, deb o’zgartirildi. O’zbekiston uning 
asoschilaridan biri  bo’ldi. 
2001  yil  iyunda  bo’lgan  sammit  yakunida  Shanxay  hamkorlik  tashkilotini 
tuzish  to’g’risida  deklaratsiya  hamda  terrorchilik,  ayirmachilik  va  ekstremizmga 
qarshi kurash borasidagi Shanxay konventsiyasi  imzolandi. 
2002 yil  6-7 iyun  kunlari  ShHT ga a’zo mamlakatlar  davlat boshliqlarining  Sankt- 
Peterburg  shahrida  navbatdagi  sammiti  bo’lib  o’tdi.  Muzokaralar  yakunida 
ShHTga  a’zo  davlatlar  rahbarlarining  Deklaratsiyasi,  tashkilotning  ta’sis  hujjati  - 
ShHT  Xartiyasi,  ShHTga  a’zo  davlatlar  o’rtasida  Mintaqaviy  antiterror  tuzilmasi 
haqidagi  bitim  imzolandi.  2003  yil  29  may  kuni  Moskvada bo’lib o’tgan sammitda 
ShHT  ning  doimiy  amal  qiluvchi  idoralari  –  Pekinda  Kotibiyat  va  Toshkentda 
Mintaqaviy  aksilterror  tuzilmasi  (MATT)  ijroiya  qo’mitasini  ishga  tushirishga 
qaror qildi. Bu tashkilotlar  2004 yil  yanvardan  boshlab ish boshladilar. 
2004  yil  17  iyun  kuni  Toshkentda  ShHT  ga  a’zo  davlatlar  rahbarlarining 
sammiti  bo’lib  o’tdi.  Unda  ikki  asosiy  masala  –  xavfsizlik  va  savdo-iqtisodiy 
hamkorlik  bo’yicha  muzokaralar  bo’ldi.  Sammitda  2004  yil  mart  oyida 

---

O’zbekistonda  sodir  etilgan  terrorchilik  harakati  nafaqat  O’zbekiston,  balki  butun 
Markaziy  Osiyo  mintaqasida  vaziyatni  izdan  chiqarishga  qaratilganligi  qayd  etildi. 
Butun  dunyoda  terrorchilik  kuchayib,  yadroviy,  kimyoviy,  biologik,  elektron 
terrorchilik  xavfi  paydo  bo’lganligi,  terrorchilarning  bazalarini  yo’qotish, 
odamlarning  ongini  zaharlaydigan,  terrorchilikni  moliyalashtiradigan  markazlarga 
qarshi keskin  kurash olib borish zarurligi  ta’kidlandi. 
Shu  boisdan  Toshkentda  tashkil  etilgan  MATT  zimmasiga  axborot  almashish, 
chegara  va  bojxona  qo’mitalarining,  maxsus  xizmatlarning  hamkorligini 
muvofiqlashtirish,  shu orqali terrorchilik  oldini  olish vazifasi  yuklangan. 
ShHT  ning  Toshkent  sammitida  savdo-iqtisodiy  hamkorlikni  rivojlantirish 
masalasiga  alohida  e’tibor  berildi.  Sammitda  ShHT  ga  a’zo  mamlakatlarni 
xavfsizlik  orqali  hamkorlik  sari  boshlaydigan  tashkilotdir,  deb  ta’kidlandi. 
Sammitda  iqtisodiy  hamkorlikning  quyidagi  yo’nalishlarini  rag’batlantirishga 
kelishib  olindi: 
� transport infratuzilmasini  rivojlantirish; 
� tabiiy mineral  xomashyo zahiralarini  o’zlashtirish; 
� suv-energetika  zahiralaridan  unumli  foydalanish; 
� ekologiyaga  oid masalalar,  xususan, ichimlik  suvi muammolarini  hal  qilish; 
� fan-texnika  va yuqori texnologiya,  energetika  sohalarida integratsiyalashish; 
�  investitsiyalar  xavfsizligini  kafolatlaydigan  huquqiy  poydevor  yaratish,  bu 
sohadagi to’siq va muammolarni  bartaraf etish. 
Xitoy  Xalq  Respublikasi  raisi  XU  Tszintao  Xitoy  hukumati  ShHT 
doirasadagi 
iqtisodiy munosabatlarni  rivojlantirishga  900 mln.  AQSh dollari miqdorida kredit 
ajratishini  ma’lum  qildi.  Sammit  yakunida  Toshkent  deklaratsiyasi,  ShHT  ning 
vakolatlari  va  immunitetlari  to’g’risidagi  konventsiya,  Narkotik  vositalar  va 
psixotrop  moddalarning  noqonuniy  aylanishiga  qarshi  kurashda  hamkorlik 
to’g’risidagi  bitim,  tashkilot  va  uning  organlari  faoliyatiga  doir  hujjatlar  –  jami 
o’nta hujjat  imzolandi.