Buxoro davlat universiteti ijtimoiy- iqtisodiy fakulteti psixologiya ta

Uslubiy ko'rsatmalar 
Xonani  mashg'ulot  uchun  tayyorlash  davomida  tarbiyachi  zalga  ko'ndalang 
qilib, to'g'ri chiziq bo'ylab kanat tortadi, stullar oldiga esa gilamchali yo'lakchani 
to'shaydi.  Kirgan  bolalarni  to'xtatib,  zal  tomonga  qaratib  devor  bo'ylab 
joylashtiradi. So'ngra bolalar diqqatini jalb qilib, zal bo'ylab kanat ustidan hatlab 
o'tadi.  Shundan  keyin,  bu  mashqni  ikki  marta  bolalar  bilan  birga  bajaradi.  uch 
marta tarbiyachi bolalarni kanat oldida to'xtatib, keyingi mashqni ko'rsatadi, ya'ni 
kanatni  toptash.  Bunda  u  kanatda  shunday  turadiki,  kanat  oyoq  kaftlarining 
o'rtasiga  to'g'ri  keladi.  Keyin  bolalarni  ham  shu  holatga  taklif  qiladi,  o'zi  esa 
qarshi  tomondan  harakatlarni  ko'rsatib  turadi.  Pedagog  navbat  bilan  noto'g'ri 
bosayotgan bolalar  oldiga  kelib, ularga  yordam beradi. Mashq  oxirida  tarbiyachi 
bolalarni  stullarga  o'tkazadi.  Stulda  o'tirib  bosh  harakatlarini  bajarish  3-
mashg'ulotdagidek  bajariladi.  Keyingi  mashg'ulot  uchun  35-40  sm  oralig'ida 
joylashgan,  5-6  ta  tayoqchani  parallel  qilib  o'tirgan  guruh  oldiga  joylashtiriladi. 
Tarbiyachi  bolalar  diqqatini  jalb  qilgach,  tayoqchalar  ustidan  tizzani  baland 
ko'tarib  hatlab  o'ta  boshlaydi.  Shundan  keyin  bir  bolani  taklif  qilib,  misolni  u 
bilan  birga  ko'rsatadi.  Bir  bola  mashqni  tugatish  vaqtida,  ikkinchi  bola  uni 

---

88
 
 
boshlaydi.  Bolalar  tayoqchani  turtib  yubormasliklari  va  bosib  olmasligiga  e'tibor 
berish muhimdir. 
Setkaga  osilgan  koptokni  qo'llar  bilan  itarish  hrakatini  bajarish,  faqat  tik 
holatda  turib  xuddi  2-mashg'ulotdagidek  bajariladi.  Qorinda  yotib  koptokni 
dumalatish  mashqini  bajarish  uchun  tarbiyachi  2  bolani  bir-biriga  halaqit 
bermaydigan  qilib  gilam  poyondozga  yotqazadi.  So'ngra  2  ta  o'rtacha  koptokni 
olib,  bolalar  oldiga  cho'kkalab,  har  bir  bolaga  navbat  bilan  koptoklarni 
yumalatadi.  Bir  vaqtning  o'zida  shu  harakatlarni  boshqa  katta  odam  ham 
takrorlaydi.  Shu  tarzda  bu  mashqni  bir  vaqtning  o'zida  4  ta  bola  bajaradi.  Ba'zi 
bolalar  uchun  mashq  qiyinlik  tug'dirishi  mumkin,  shuning  uchun  mashq 
davomida  bolalar  oldida  turib  yordam  berish  kerak  bo'ladi.  Koptokni  tutish 
davrida  bola  qo'llarini  yonga  biroz  yoyib  koptok  tutishni  o'rganib  borish 
kerak.Baraban  chalinishi  bilan  tarbiyachi  bolalarni  turg'azib,  erkin  joylashtiradi. 
O'zi  esa  ularga  qarshi  tomonga  turib  qo'llarni  belga  qo'ygan  holda  oyoq  uchida 
sakray  boshlaydi.  So'ng  bolalar  mashqni  mustaqil  bajaradi.  Baraban  signalidan 
keyin  tarbiyachi  bolalarni  stullarga  o'tqazadi.  Avvalgi  mashg'ulotlardagi  kabi, 
qarama-qarshi  devor  tomonga  yugurish  va  yurish  mashqlarini  bajarish  bilan 
mashg'ulot yakunlanadi.