Buxoro davlat universiteti fizika -matematika fakulteti "fizika " kafedrasi

2.2. Ko`p modali generatsiya shartlari
To‘lqin uzunligiga nisbatan o‘zak diametriga bog‘liq ravishda tezligioptik tolalar bir modali va ko‘p modaliga bo‘linadi. Bir modalitezligioptik tolalarda ko'pincha o‘zak diametri 7 — 10 mkm (2.3-a rasm),tezligiko‘p modali optik tolalarda esa 50 — 62,5 mkm (2.3-b rasm) bo‘ladi. Ikkala turda qobiq diametri 125 mkm ni tashkil.etadi. Amaliyotda tezligi ko‘p modali va bir modali optik tola diametrlarining boshqa qiymatlari ham mavjud. Bir modali optik toladan faqat bir moda tezligi 46 tezligi(yorug‘lik tashuvchi) uzatiladi. Ko‘p modali optik toladan esatezligiapertura burchagi doirasida tolaga turli burchaklar ostida kiritiladigan tezligi bir necha yuzlab ruxsat etilgan modalarni bir vaqtda uzatish tezligi mumkin. Barcha ruxsat etilgan modalar turli tarqalish yo‘nalishi tezligi va vaqtiga ega.Ko‘p modali optik tolalar sindirish ko'rsatkichi ko‘rinishi bo‘yichapog'onali (2.4-a rasm ) va gradiyent (2.4-b rasm) tolalarga bo‘linadi. Pog'onali sindirish ko‘rsatkichli ko‘p modali optik tolalar ikki muhit chegarasida sindirish ko‘rsatkichlarining keskin (pog‘ona tezligi ko'rinishida) o‘zgarishi (n,dan n2ga)bilan xarakterlanadi. Pog‘onali sindirish ko‘rsatkichli optik tolalar o‘tkazish polosasini chegaralaydi, lekin gradiyent sindirish ko‘rsatkichli optik tolalarga nisbatan arzón hisoblanadi. Gradiyent sindirish ko‘rsatkichli ko‘p modali optik tolalar pog‘onali sindirish ko‘rsatkichli tolalarga qaraganda ravon sindirish ko‘rsatkichi va modalararo dispersiyaning kamayishi bo‘yicha yuqori texnik ko‘rsatkichlarga ega. Chunki gradiyent sindirish ko'rsatkichli optik tolada modalarning tarqalish tezligi (dispersiyasi) bir-biridan juda ham katta farq qilmaydi. Dispersiya impulslarning kengayib ketishi va uzatilayotgan signallarning buzilishiga olib keladi. Shuning uchun hozirda gradiyent sindirish ko'rsatkichli ko‘p modali optic tolalar keng tarqalgan. Gradiyent sindirish ko‘rsatkichli ko‘p modali optik tolalarning eng asosiy kamchiligi ulaming qimmatliligi va ishlab chiqarishning murakkabligidir. Ko‘p modali optik tolalarda modalararo dispersiya o‘tkazish polosasi va aloqa masofasini chegaralaydi. Shuning uchun ko‘p modali optik tolalar, asosan, lokal tarmoqlarda va nisbatan past tezlikli raqamli TOAT signallarini uzatishda ishlatiladi.




Xulosa