Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi embriologiya va gistologiya

Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba.  Suyakning  mezenximadan  rivojlanishi  (embrion  jag’idan 
tayyorlangan).  Suyak  taraqqiyotining  turli  bosqichlarida  har  xil  tóqimalar  hosil 
bóladi.  Preparatdan  eozin  bilan  tóq  pushti  rangga  bóyalgan,  turlicha  shakl  va 
qalinlikdagi  yangi  hosil  bólgan  suyak  tósinlarini  topish  mumkin.  Ularni  och 
bóyalgan  mezenxima  hujayralari  órab  yotadi.  Katta  obektiv  yordamida  ana  shu 
yangi  hosil  bólayotgan  suyak  tósinlari  tuzilishini kóramiz.  Suyak  tósinlari  oksifil 
bóyalib  ularning  periferik  qismida  ensiz,  och  bóyalgan  zonasi  ajralib  turadi.  Bu 
hali kaltsiy tuzlari tóplanmagan suyak oldi moddadan iborat bóladi. Suyak tósinlari 
chetlarida  osteoblast  hujayralar  bir  qator  bólib  yotadi.  Osteoblastlar  past  bóyli 
prizmatik,  kópincha  esa  shakli  notóg‘ri  hujayralar  bólib,  suyak  moddasini  hosil 
qiladi.  Suyak  moddasi  hosil  bólishi  davomida  osteoblastlar  ana  shu  yangi  hosil 
bólayotgan  suyak  moddasida  kómilib  qoladi  va  asta-sekin  suyak  hujayralari-
osteotsitlarga  aylanadi.  Shu  sababli  preparatdi  suyak  tósinlari  ichida  ushbu 
hujayralar kórinadi. 
Suyak  moddasi  yangi  suyak  hosil  bólishi  bilan  ayni  bir  vaqtda  qisman  
emirilib  ham  turadi.  Suyak  moddasini  osteoklast  deb  ataluvchi  hujayralar  yemi-
radi. Osteoklastlar kam uchraydi ular juda ham katta bólib, tarkibida kóplab yadro 
tutadi. Osteoklastlar ham suyak tósinlariga yopishib yotadi. Ular suyak moddasini 
emirishi  tufayli  bu  joylarda  lakunalar  hosil  bóladi.  Suyak  tósinlari  mezenxima 
bilan óralgan. Mezenxima ichida kópgina qon tomirlar joylashgan. 

---