Buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari»

Axborot-mantikiy tizimlar boshka tizimlardan farqli ularok ilgari bevosita shaklda tizimga kiritilmagan, balki tizimdagi mavjud axborot massivlarini mantikiy tahlil qilish, umumlashtirish, ma’lumotlarni qayta ishlash asosida ishlab chikiladigan axborotni bera oladi. Bunday tizimlar muayyan darajada mutaxassis-tadkikotchi mexnatining urnini bosib, ilmiy-tadkikot masalalarini xal qilishi mumkin. Ularni ba’zan intellektual tizimlar deb ataydilar, chunki ularni ishlab chikishda sun’iy intellekt nazariyasi koidalaridan foydalaniladi.
Yukorida kurib chikilgan barcha tizimlarda foydalanuvchilarning, shu jumladan, hisoblash texnikasi soxasida mutaxassis bulmagan foydalanuvchilarning tizim bilan uzaro muomala qilish vositalarini rivojlantirib borish zarur. Bu vositalar yordamida foydalanuvchi uz surovlarini shakllantiradi, ularni tizimga kiritadi, tizim unga berayotgan axborotni kabul kilib oladi.
Turli tizimlarda bu vazifa turlicha xal qilinadi. Ba’zi tizimlarda amalga oshirilishi mumkin bo’lgan surovlarning kat’iy belgilangan ruyxati mavjud buladi. Foydalanuvchi uning talablariga imkon kadar tula javob bera olishi mumkin bo’lgan surovni tanlaydi va uni tizimga ko’rsatadi. Bunday tizimlar namunali (standart) surovli tizimlar deb ataladi.