Buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari»

Ma’lumotlarni saqlash. Ma’lumotlar MX larda saqlanadi.
Hisobotlar yaratish. Hisobotlar davriy va talab bo’yicha tayyorlanishi mumkin va ular asosida ma’lumotlardan keng foydalaniladi.
Boshqaruv AT ex lari (BAT).
1. Xarakteristikasi va vazifasi.
Boshqaruvning axborot texnologiyasi (BAT) ning maqsadi-firmadagi QQQ bilan aloqador bo’lgan har bir xodimning axborotga bo’lgan ehtiyojini qondirishdan iboratdir. U boshqaruvning ixtiyoriy darajasida foydali bo’ladi. Bu texnologiyada echiladigan masalalar yomon strukturalanganligi tufayli MIBAT dan tubdan farq qiladi.
Mazkur AT firmaning har xil funkstional qismlari va boshqaruv darajalari uchun ideal ravishda to’g’ri keladi. AT yordamida beriladigan axborot firmaning o’tgan, hozirgi va mumkin bo’lgan kelajakdagi holati haqida ma’lumot beradi. Bu axborot firma haqida doimiy va davriy hisobotlardan iboroat bo’ladi.
Boshqaruv darajasida QQQ uchun axborot shunday agregatlangan bo’lishi kerakki, unda ma’lumotlarni o’zgarish tendenstiyasi, chetlanishlarning hosil bo’lish sabablari va mumkin bo’lgan echimlar ko’zga tashlagib tursin. Bu etapda MQIning quyidagi masalalari hal qilinadi:

• 
  Boshqaruv ob’ekti rejalashtirilgan holatining baholash;
  
• 
  Rejalashtirilgan holatdan chetlanishni baholash;
  
• 
  Chetlanish sabablarini aniqlash;
  
• 
  Mumkin bo’lgan echimlar va harakatlarning tahlili.
  

BAT har xil turdagi hisobotlar yaratishga qaratilgan.
Davriy hisobotlar belgilangan reja asosida ma’lum muddatlarda yaratiladi, masalan, oylik, choraklik, yarim yillik, yillik hisobotlar.
Maxsus hisobotlar boshqaruvchilarning talablari asosida yoki ma’lum bir ko’zda tutilmagan vaziyatlarda yaratiladi.
Davriy va maxsus hisobotlar jamlovchi, taqqoslovchi, favqulotdagi hisobotlar turiga kirishi mumkin.
Jamlovchi hisobotlarda ma’lumotlar gruppalarga bo’lingan, tartiblangan va oraliq, yakuniy natijalarga maydonlar bo’ylab taqsimlangan bo’ladi.
Taqqoslovchi hisobotlarda har xil manbalardan olingan ma’lumotlar yoki ma’lum belgilar bo’yicha klassifikastiya qilingan ma’lumotlar taqqoslash uchun foydalaniladi.
Favqulotdagi hisobotlarda ma’lum ko’zda tutilmagan, tasodifiy vaziyatlarda vujudga kelgan firma haqidagi ma’lumotlar o’rin oladi.
Hisobotlardan foydalanish paydo bo’ladigan chetlanishlarni boshqarishda muhim rol o’ynaydi.Chetlanish firmaning rejalashtirilgan, standart holatiga mos bo’lmagan holatidir. Firma faoliyatida chetlanish bo’lsa, demak firmada noto’g’ri, kutilmagan ishlar sodir bo’lyapti, demak vaziyatni tahlil qilish kerak va chetlanishni qo’qotish uchun ma’lum QQQ dir.
Firmada chetlanishlar bo’yicha boshqaruv ishlarini olib borishga va hisobotlar yaratishga quyidagi talablar qo’yiladi:

• 
  Hisobot chetlanish paydo bo’lgach tuzilishi kerak;
  
• 
  Ma’lumotlar chetlanishni ko’rsatuvchi parametga nisbatan tartiblanishi kerak;
  
• 
  Menedjer chetlanishlarning sababini aniqlashi oson bo’lishi uchun barcha chetlanishlar birgalikda ko’rsatilishi kerak;
  
• 
  Hisobotda chetlanishning standart qiymatlardan farqi sonli qiymatlarda ko’rsatilishi kerak.
  

2. Asosiy komponentalari.
BAT ning strukturasi rasmda ko’rsatilgan.

Rasm 3. BAT ning asosiy komponentalari.