Buxoro davlat universiteti «axborot texnologiyalari»

6- Mavzu


Axborot texnologiyasining aniqlanishi va rivojlanish bosqichlari. Axborot tizimlari va texnologiyalari orasidagi bog’lanish.


Reja:

1. 
   Axborot texnologiyasi tushunchasi.
   
2. 
   AT ex ning (uskunaviy ) dasturiy vositalari.
   
3. 
   AT iz va AT ex orasidagi munosabat.
   
4. 
   Axborot texnologiyalari turlari.
   

1. AT ex tushunchasi.

Texnologiya grekcha techne so’zidan olingan bo’lib, san’at, mahorat, bilish, usul degan ma’nolarni anglatadi. Bu erda vositalar, usulning bayoni va yangi mahsulotning tayyorlash jarayoni ham yotibdi.
Masalan, yangi povar ustozdidan palov tayyorlash usulini og’zaki yoki yozma ravishda o’rgandi deylik, lekin u darrovda yaxshi palov qila olmaydi. Endi u palov tayyorlash jarayonining sirlarini ham o’rganishi kerak. Yoki avtomobil boshqarishni o’rganishni ham misol sifatida keltirish mumkin. Yosh avtohavoskor kitobdan yo’l qoidalari, avtomobil haydash sirlarini o’rganishi mumkin. Lekin, avtomobilni katta shahar ko’chalarida haydashni o’rganish uchun yana ko’pgina mehnat sarflashi kerak.
Jarayon deyilganda, qo’yilgan maqsadga erishish uchun yo’naltirilgan harakatlarning muayyan majmui tushuniladi. Jarayon odam tanlagan strategiya bilan belgilanishi va turli vositalar hamda usullar majmui bilan amalga oshirilishi zarur.
Materiallar texnologiyasi deb- xom ashyo, materialni qayta ishlash, tayyorlash, holatini, xossalarini, formasini o’zgartirish bo’yicha vositalar va usullarning majmuiga bilan belgilangan jarayonga aytiladi. Mazkur texnologiya bilan aniqlanuvchi jarayon moddaning dastlabki holatini o’zgartirib yangi sifatdagi tovar hosil qiladi.

1-rasm. Moddiy ishlab chiqarish texnologiyasida jarayonlar

2-rasm. Axborot texnologiyasida jarayonlar

Axborot moddiy resurslar bilan bir qatorda bebaho resurs hisoblanadi. Buning uchun quyidagi uchta gapni eslash kifoya.

Kuch bilim va adolatda. Amir Temur, 14-asr

Erursen shohsen, agar ogohsen sen, Agar sen ogohsen, shohsen sen. Alisher Navoiy, 15-asr

Kimki axborotga egalik qilsa, u dunyoga egalik qiladi. Bill Geyts, 20-asr