etuvchi, aktiv, buyrak kasalligining ikki yoqlama diffo‘z aktiv immunologik yalliqlanishi bo‘lib,
natijada koptokchalarning o‘limiga olib keladi. Bunday o‘zgarishlar esa buyrak faoliyatining
pasayishi, arterial gipertoniyaning rivojlanishi buyrakning qovjirashi va buyrakning surunkali
ko‘p hollarda SGN davolanmasagan tuqri o‘tkir glomerulonefritning oqibatida kelib
chiqadi. Bunda makroorganizmning surunkali zaharlanishi autoimmun o‘zgarishlaryo‘zaga
SGN ning yetakchi simptomlaridan: shish, buyrak gipertoniyasi, siydik va
buyrak faoliyatining bo‘zilishi. Xozirgi vaqtda XGNning quyidagi klinik turlari:
harakterlanadi, plazmada oqsil miqdorining kamayishi (gipoproteinemiya), holesterin
ko‘payishi(giperholesterinemiya) (18-25 mmol/l) va umumiy shishlar, yo‘zda, teri osti qavatida,
xatto og‘iz bo‘shliqida ham total shishlar paydo bo‘ladi. Buyrakda yalliqlanish belgilari paydo
bo‘lishi mumkin: buyrakning filtrlash funksiyalarining susayishi, arterial qon bosimining
39
Bo‘lib, siydik va shish sindromlari kam darajada ko‘zatiladi. EKGda chap qorincha
gipertrofiyasi belgilari paydo bo‘ladi. Yurak auskultasiyasida 1 tonning Yuqori, baland
eshitilishi va aortada 2 ton aksenti eshitiladi. Turqun diastolik bosim juda ham harakterli belgi
xisoblanadi. Okulist kuruvida ko‘z tubining sust neyroretinit ko‘rinishi arteriyalarning torayishi
bilan
bog‘liq.
Aralash forma:
Bu formada ham nefritik, ham gipertonik formalar ko‘zatiladi. Bu og‘ir forma
xisoblanadi.
Latent kechuvchi turida:
klinik belgilar bulmasdan faqat arterial qon bosim 130/100,
200/120 bo‘lishi bemor shikoyatisiz aniqlanadi, siydik indromining sust ko‘rinishi bilan
ifodalanadi.
SBEning terminal formasi:
SBEning uremiya ko‘rinishida kechadi. Uremiya-Buyrak
faoliyati bo‘zilishi tufayli organizmning siydik bilan zaharlanishi. Uremiyada buyrak suv-to‘z
almashinishi bo‘zilishi natijasida, kislota-ishqor muvozanatini rostlay olmay qoladi, oqsil
almashinuvining zaharli maxsulotlari tuplanadi, nerv-gumoral regulyasiya ham o‘zgaradi, bu esa
organizmdagi barcha organ va sistemalar faoliyatining bo‘zilishiga olib keladi. O‘tkir va
surunkali uremiya farq qilinadi. Uremiyada bemorni loxaslik, quvvatsizlik, tez toliqish, bosh
og‘riqi, uyqu bo‘zilishi, ishtaxa Yuqolishi, xotira pasayishi ko‘zatiladi, teri qurishib qichishadi,
bemor tez-tez tashna Bulaveradi, ozib ketadi: ayrim organlardan qon ketadi, ko‘z xiralashadi,
oldi olinmasa uremik koma holati vujudga keladi. Etakchi sindromlar: dispepsik, nevrologik,
gipertonik va b. Dispepsik sindrom: ishtaxaning pastligi, ovqatdan ko‘ngil aynash, tashnalik,
oqiz qurishi, ko‘ngil aynash, qusish, epigastral soxada og‘rilik, teri qichishishi bezovta qilishi
bilan ko‘zatiladi. Teri qatlami odatda och-sariq rangda, bu anemiya va organizmda uroxrom
pigmentining o‘zilishida ko‘rinadi. Terida taram-taramlik ko‘zatiladi. Til quruq, quYuq oq-sariq
karash bilan qoplangan. Og‘izda noxush xid (siydikning sulak bezlari bilan ajralishi xisobiga).
Stomatit, gingvit, enteroklit, eroziyali gastrit, kolit rivojlanadi. Ich ketishi ko‘zatiladi.Nefrologik
sindrom: adinamiya, holsizlik, apatiya bilan kechadi. Bemorlar betoqat bo‘lib, kundo‘zi
uyquchan, kechasi uyqusiz bo‘lishadi. Tonik talvasa, boldir mushaklarining fibrillyar titrashi
ko‘zatiladi. olish Kussmaul nafas bo‘lishi paytida organizmda kislota-ishkor muvozanatini
bo‘zilishi va bosh miyada qon ta'minlanishini bo‘zilishi yo‘zaga keladi. Ko‘z qorachiqi torayadi,
Arterial qon bosimi juda baland bo‘lib, korreksiya qiberilib bshlmaydi. Yurak
yetishmovchiligining belgilari yo‘zaga keladi. Seroz qobiqlaridan mochevina ajralishi natijasida,
fibroz plevrit, pnevmonit, perikarditlar yo‘zaga keladi. Auskultasiyada o‘pkada nam xirillashlar
va perikardda ishqalanish shovqini eshitiladi. Bemorlar ozishadi, ba'zida kaxeksiya darajasiga
yetadilar. qonda giporegenerator anemiyasi. Toksik leykositoz (20.30.1012/l gacha chap
tomongan surilgan). EChT tezlashgani aniqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
