Buxglteriya hisobi va audit

Asosiy tayanch tushunchalar: 
Jahon xo’jaligi –  xalqaro mehnat taqsimoti, savdo-ishlab chiqarish, moliyaviy 
va ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli mamlakatlar xo’jaliklari tizimi. 
Ishlab 
chiqarish 
yoki 
iqtisodiy 
hayotning 
baynalminallashuvi 
– 
mamlakatlarning  jahon  miqyosida  iqtisodiy  aloqalarining  kuchayishi  hamda 
iqtisodiy munosabatlarning tobora kengroq jabhalarini qamrab olishi jarayoni. 
Xalqaro  mehnat  taqsimoti  –  alohida  mamlakatlarning  tovar  va  xizmatlarning 
ayrim turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi. 

---

 
237 
Globallashuv – jahon xo’jaligining butun makonini qamrab oluvchi iqtisodiy 
munosabatlar yagona tarmog’ining tashkil topishi va rivojlanishi. 
Xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar  –  jahonning  turli  mamlakatlari  o’rtasidagi 
xo’jalik aloqalari majmui. 
Xalqaro  iqtisodiy  integratsiya  -  jahon  mamlakatlari  o’zaro  iqtisodiy 
aloqalarining  chuqurlashtirish  va  barqaror  rivojlanishi  hamda  milliy  xo’jaliklar 
o’rtasidagi mehnat taqsimoti asosida ular xo’jalik aloqalarining birlashish jarayoni. 
Erkin  savdo  hududlari  -  iqtisodiy  integratsiyaning  eng  oddiy  shakli  bo’lib, 
uning dorasida savdo cheklashlari bekor qilinadi. 
Bojxona  ittifoqi  -  yagona  tashqi  savdo  ta’riflari  o’rnatishni  va  uchunchi 
mamlakatga nisbatan yagona tashqi savdo siyosati yuritishini taqazo qiladi. 
To’lov  ittifoqi  -  milliy  valyutalarning  o’zaro  almashinuvi  va  hisob-kitobda 
yagona pul birligining amal qilishi. 
Umumiy bozor - bunda uning qatnashchilari o’zaro erkin savdoni amalga 
 oshirish  va  yagona  tashqi  savdo  siyosati  o’tkazish  bilan  birga  kapital  va  ishchi 
kuchining erkin xarakati ta’minlanadi. 
Iqtisodiy va valyuta ittifoqi - iqtisodiy integratsiyaning eng oliy shakli bo’lib, 
bunda  iqtisodiy  integratsiyaning  barcha  qarab  chiqilgan  shakllari  iqtisodiy  va 
valyuta-moliyaviy siyosat o’tkazish bilan birga uyg’unlashadi. 
Eksport  –  tovarlarni  chet  ellik  mijozlarga  sotish  bo’lib,  bunda  mazkur 
mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi. 
Import  –  chet  ellik  mijozlardan  tovarlar  (xizmatlar)  sotib  olib,  ularni 
mamlakatga kiritish. 
Xalqaro  valyuta  tizimi  –  xalqaro  valyuta  munosabatlarining  davlatlararo 
bitimlarda huquqiy jihatdan mustahkamlangan shakli. 
Valyuta  kursi  –  bir  mamlakat  valyutasining  boshqa  mamlakat  valyutasida 
ifodalangan bahosi. 
To’lov balansi – mamlakat rezidentlari (uy xo’jaliklari, korxonalar va davlat) 
va  chet  elliklar  o’rtasida  ma’lum  vaqt  oralig’ida  (odatda  bir  yilda)  amalga 
oshirilgan barcha iqtisodiy bitimlar natijasining tartiblashtirilgan yozuvi.