Buxglteriya hisobi va audit

Ipoteka  krediti  –  ko’chmas  mulklar  (er,  bino)  hisobiga  uzoq  muddatli 
ssudalar  shaklida beriladi.  Bunday  ssudalar  berish vositasi,  banklar  va  korxonalar 
tomonidan chiqariladigan ipoteka obligatsiyalari hisoblanadi. 
Davlat  krediti  –  kredit  munosabatlarining  o’ziga  xos  shakli  bo’lib,  bunda 
davlat  pul  mablag’lari  qarzdori,  aholi  va  xususiy  biznes  esa  kreditorlari  bo’lib 
chiqadi.  Davlat  krediti  mablag’lari  manbai  bo’lib,  davlat  qarz  obligatsiyalari 
xizmat  qiladi.  Davlat  kreditning  bunday  shaklida,  avvalo,  davlat  byudjeti 
kamomadini qoplash uchun foydalanadi. 
Xalqaro  kredit  –  ssuda  kapitalining  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar 
sohasidagi  harakatini  namoyish  qiladi.  Xalqaro  kredit  tovar  yoki  pul  (valyuta) 

---

 
203 
shaklida  beriladi.  Kreditor  va  qarz  oluvchilar  banklar,  xususiy  firmalar,  davlat, 
xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar hisoblanadi. 
So’nggi  vaqtlarda  kreditlashning  lizing,  faktoring,  farfeyting,  trast  kabi 
shakllari keng rivojlanib bormoqda. 
Lizing – bu kreditning pulsiz shakli bo’lib, odatda ishlab chiqarish vositalari 
va boshqa moddiy boyliklarni keyinchalik foydalanuvchilar tomonidan muntazam 
ravishda haq to’lab borib, sotib olish sharti bilan uzoq muddatli ijaraga berishdan 
iborat. 
Faktoring  –  bu  boshqa  iqtisodiy  sub’ektlarning  qarzdorlik  buyicha 
majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish munosabatlarini anglatadi.  
Farfeyting  –  bu  uzoq  muddatli  faktoring  munosabatlari  bo’lib,  qarzdorlik 
bo’yicha  huquqlarni  sotib  olgan  bank  ularni  odatda  1-5  yil  vaqt  o’tgandan  so’ng 
undirishi mumkin bo’ladi.