Buxglteriya hisobi va audit

xarajatlari  va  ularni  moliyaviy  qoplash  manbalarining  yillik  rejasidir.  Davlat 
daromadlari  va  xarajatlarining  asosiy  qismi  davlat  byudjeti  orqali  o’tadi.  Uning 
asosiy vazifasi moliyaviy vositalar yordamida iqtisodiyotni samarali rivojlantirish va 
umumdavlat miqyosidagi ijtimoiy vazifalarni hal qilish uchun sharoit yaratishdir. 
Davlat  byudjetining  ikki  tomoni  bo’lib,  bir  tomonida  byudjetga  kelib 
tushadigan daromadlar tarkibi va ularning manbalari, ikkinchi tomonida esa asosiy 
xarajatlarning tarkibi va miqdori o’z ifodasini topadi.   
Davlat  mol-mulk  va  shaxsiy  sug’urtasi  umumdavlat  moliyasining  keyingi 
bo’g’ini hisoblanib, mulkchilikning barcha shakllaridagi korxonalar va fuqarolarga 
joriy  qilinadi.  U  majburiy  va  ixtiyoriy  bo’lishi  mumkin.  Bu  maqsadlar  uchun 
fondlar  korxona  va  aholining  to’lovlari  hisobiga  shakllanadi.  Fond  mablag’lari 
mol-mulkiy sug’urtasiga va shaxsiy sug’urtaga pul to’lashni ko’zda tutadi. 
SHaxsiy sug’urta aholining pul jamg’armalarini tashkil qilishning shakllaridan 
biri bo’lib ham xizmat qiladi. 
Bozor iqtisodiyotiga o’tib borish bilan jamiyat moliya tizimida turli xil sug’urta 
(ijtimoiy  sug’urta,  tibbiy  sug’urta)  fondlari  va  byudjetdan  tashqari  moliya  fondlari 
(pensiya  fondi,  aholini  ish  bilan  ta’minlash  fondi,  tabiatni  muhofaza  qilish  fondi, 
tarixiy  yodgorliklarni  saqlash  fondi,  tadbirkorlarga  ko’mak  berish  fondi  va 
boshqalar)ning ahamiyati ortib boradi. 
Davlat byudjetining daromadlari va xarajatlari muvozanatda bo’lishini taqozo 
qiladi.