Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

4- shakl. Xо‘jalik jarayonlarining о‘zaro bog‘lanishi 

 

Ishlab chiqarish jarayoni

 korxonaning faoliyatida mablag‘lar aylanishidagi 

asosiy  bosqich  bо‘lib  hisoblanadi.  Bu  yerda  qiymatga  va  iste’mol  qiymatiga  ega 

bо‘lgan  yangi  mashulot  tayyorlanadi. Yangitdan  yaratilgan  mashulotning  qiymati 

unga  sarflangan  mehnat  vositalarining  qiymatidan  va  xodimlar  mehnati  bilan 

yaratilgan  zaruriy  va  qо‘shimcha  mashulotlar  qiymatidan  tashkil  topadigan 

iste’mol qiymatdan iborat bо‘ladi. 

Ishlab  chiqarish  jarayonini  buxgalteriya  hisobini  tashkil  qilishdan  maqsad, 

birinchidan, shu jarayonda sarflangan mablag‘lar va ishchi kuchini hisobga olish, 

ikkinchidan, ishlab chiqarilgan mashulotlarni tayyor buyumlar sifatida qayd  etish, 

uchinchidan, yangitdan ishlab chiqarilgan mashulotlarni ishlab chiqarish tannarxini 

aniqlash  va  nihoyat,  tо‘rtinchidan,  korxonaning  ishlab  chiqarish  faoliyati 

natijalarini aniqlashdan iborat bо‘ladi. 

Ishlab  chiqarish  jarayonida  sarflangan  xarajatlar  natura,  mehnat  va  qiymat 

о‘lchovlarda hisobga olinadi. Xarajatlarni qiymat о‘lchov birligida hisobga olish, 

tayyor  bо‘lgan  mashulotlarning  tannarxi  haqida  pul  ifodalarida  (xarajat  sarflarini 

solishtirish  imkoniyatini  beradigan)  ma’lumot  olish  imkoniyatini  beradi. Korxona 

pul mablag‘lari ta’minot va tayyor mashulotlarni sotish bosqichlarida ishtirok etib, 

ta’minot bosqichida, korxona о‘ziga zarur bо‘lgan moddiy boyliklarni sotib oladi, 

sotish  bosqichida  esa,  ishlab  chiqarish  jarayonida  yaratilgan  mashulotlar 

iste’molchilarga  sotilib,  korxona  moddiy  zahiralari  pul  shakliga  aylanadi. 

Ishlab chiqarish 

Ishlab chiqarishzahiralari 

Tayyor mahsulot 

Ta’minot jarayoni