Buxgalteriya hisobining predmeti

9.3. HISOBOTDAN TUZISHDAN OLDIN BAJARILADIGAN ISHLAR

Choraklik yoki yillik hisobotlarni o’z vaqtida tuzishni ta’minlash uchun buxgalteriyaning barcha bo’limlarini ishlarni bajarish muddatlarini ko’rsatib yig’ma ish grafigi tuziladi. Buxgalteriya hisobi quyida yuritilsa, grafik bilan belgilangan muddatlarda jurnal - orderlarning jami chiqariladi, zarur bo’lsa bir registrdagi summa boshqa registrlarga o’tkaziladi va korrespondentlanuvchi schetlar o’zaro muqobil tekshiriladi.

Jurnal order shaklida hisob yuritilganda oy oxiriga qolgan summalarini o’tkazish va hisob registrlarini xotimalash bo’yicha hisob ishlarining ketma - ketligi quyidagicha:

• 
  rasshifrovka - varaqalaridan debet va kredit oborotlari jurnal - orderlar va vedomostlarga o’tkaziladi, bunda rasshifrovka - varaqalari va jurnal - orderlarda tegishli belgilar qo’yladi;
  
• 
  5010 – schetining debeti bo’yicha jamilari 3, 10/1, 13 – jurnal orderlarga o’tkaziladi;
  
• 
  7, 12, 14, 15, 16, 17 va boshqa vedomostlarning analitik hisob jamlari hisoblanib chiqiladi. Shundan keyin jami ma’lumotlari tegishli jurnal - orderlarda aks ettiriladi;
  
• 
  jurnal - orderlarning kredit oborotlari jami hisoblab chiqiladi.
  

Agar jurnal - orderlarda schetlar bo’yicha analitik ma’lumotlar aks ettirilgan bo’lsa, ma’lumotlar jamlanib chiqiladi va keyingi oy boshiga qoldiq aniqlanadi, korrespondentlanuvchi schyotlar bo’yicha aloqasi bor schetlarning turli registrlari jami taqqoslanadi. Masalan, 1 – jurnal

• 
  orderdagi 5010 – schyotining jami 2 - vedomostdagi 5010 - schet jami bilan taqqoslanadi. Bunday ko’rsatkichlarni taqqoslib tekshirish barchcha jurnal - orderlar bo’yicha bajarildai.
  

Bundan keyin ma’lumotlar jurnal - orderlardan bosh daftarga o’tkaziladi. Undan keyin har bir sintetik schet bo’yicha debet oborotlari chiqarilib keyingi oyning 1 - sanasiga qoldig’i chiqariladi. Bosh daftarga ma’lumotlar faqat jurnal - orderlardan olib yoziladi.
Jurnal - order ma’lumotlarini Bosh daftarga yozish misolini keltiramiz (ikkita sintetik schetlarga yozish ma’lumotlari keltirilgan). Jurnal - orderlar ma’lumotlari bosh daftarga o’tkazilgandan so’ng jurnal - orderlarda quyidagi izoh beriladi: «Oborotlar summasi Bosh daftarda aks ettirildi» va sanasi ham ijrochi va bosh buxgalterning imzolari qo’yiladi.
6010 - «Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schetlar»

Oy	Debeti bo’yicha oboroti quyidagi schyotlarning kreditidan				Jami		Saldo
	5110	5510	4310	Va x.k.	Debeti bo’yicha	Kredit bo’chicha	Debet	Kredit
Yanvar
Fevral
va h.k
Noyabr								45400,00
Dekabr	362.302,40	15896	1000		379198,40	433629,00		99830-60

2610- «Ishlab chiqarishdagi brak»

Oy	Debeti bo’yicha oboroti quyidagi schyotlarning kreditidan (10-j/o)						Jami			Saldo
	1010	6710	6520	8910	2010	2510	Debet bo’yicha	Kredit bo’yicha	Debet		Kredit
Yanvar
Fevral
va h.k
Noyabr
Dekabr	60	200	28	12	272	142	714	714

Bosh daftarda schyotlarning qoldig’i chiqarilgandan so’ng ular analitik ma’lumotlar bilan tekshirildai, jurnal - order shaklining registlari ma’lumotlari bo’yicha balans va boshqa hisobot jadvallari tuziladi.