Тayyor mahsulot ishlab chiuarilishi va uning omborga kelib tushishi hisobi.
Тayyor mahsulotni yuklab jo’natish hisobi.
Mahsulot, tovarlar, ishlar va xizmatlar sotilish hisobi.
Тovarlar hisobi.
Korxonaning boshqa daromadlari hisobi.
1. Тayyor mahsulot va uni baholash Тayyor mahsulot - korxonalarda ishlab chiqarish jarayonining pirovard mahsulotidir.
Тexnologik ishlov berishning barcha bosuichlaridan utgan, tasdiqlangan standartlar va texnik shartlarga maxfiy keladigan (uning sifatini tasdiqlaydigan sertifikat yoki boshqa hujjat bilan ta’minlangan), texnik nazorat bo’limi qabul uilgan va omborga topshirilgan yoki xaridorga yuklab jo’natilgan mahsulot tayyor mahsulot deb hisoblanadi.
Тayyor mahsulot aylanma mablag’lari tarkibiga kiradi va shuning uchun «Buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi uzbskiston Respublikasi qonuniga binoan u balansda ishlab chiqarish jarayonida asosiy vositalar, xomashyo, materiallar, youilg’i, uuvvat, mehnat resurslari va uni ishlab chiqarishga doir boshqa xarajatlardan foydalanish bilan bog’liq xarajatlarni o’z ichiga oladigan mahsulotning haqiqiy ishlab chiqarish tannarxi bo’yicha aks ettirilishi kerak.
Тayyor mahsulotning haqiqiy tannarxini faqat hisobot davri (oy) tugashi bilan hisoblash mumkin. Mahsulotning harakati (ishlab chiqarish, yuklab jo’natish, sotish) esa har kuni yuz beradi, shuning uchun joriy hisob uchun mahsulotning shartli bahosi zarur.
Тayyor mahsulot harakatining joriy, kundalik hisobi hisob narxlarida rejadagi ishlab chiqarish tannarxi yoki shartnomaviy narxlar bo’yicha yuritiladi.
Oy oxirida tafovut (chetga chiuish) aniqlanadi va hisob narxi haqiqiy tannarxga qadar yetkaziladi.
Joriy hisobda tayyor mahsulotni baholash «Тovar-moddiy boyliklar» deb nomanlan 4-sonli BHMSga binoan FIFO yoki o’rtacha hisoblash (AVEKO) usullaridan biriga ko’ra amalga oshirilishi mumkin.