«buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi «buxgalteriya hisobi»

3. Тayyor mahsulotni yuklab jo’natish
Тayyor mahsulotni berish va uni korxona omboridan yuklab jo’natish buyruq yuk xat bilan rasmiylashtiriladi, unga ikki hujjat kiritilgan: omborga doir buyruq va berish uchun yuk xat. Ular asosida schyot fakturalar yoziladi, ularda yuklab jo’natilgan mahsulot miqdori va ushbu mahsulot uchun tegishli so’mma ko’rsatiladi. Yuklab jo’natilgan mahsulotni hisobga olishning ikki usuli mavjud: yuklab jo’natish, mahsulot (ishlar, xizmatlar) topshirish va bankka to’lov hujjatlarini taqdim etish sanasi payti deb hisoblanadigan birinchi usul (hisoblash usuli) va xaridordan olingan to’lovlar hisob-kitob varag’iga uayd etilgan sana sotish payti deb hisoblanadigan ikkinchi usul (kassa usul) Buxgalteriya hisobi to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi qonunining 13- moddasiga binoan va Buxgalteriya Хisobi Standartlariga maxfiy daromad va xarajatlar hau to’lash vaqti va pul kelib tushish sanasidan ua’tiy nazar ular ta’lluuli bo’lgan hisobot davrida aks ettiriladi. Binobarin O’zbekiston Respublikasi korxonalarini yuklab jo’natilgan mahsulot hisobining birinchi varianti qabul qilingan.
Yuklab jo’natilgan sotishga berilgan lekin to’lanmagan mahsulotning hisobi 9110 «Sotilgan tayyor mahsulotning tannarxi hisob varag’ida yuritiladi. Sotish paytida tayyor mahsulot tovarlar ishlar va xizmatlar tannarxi xarajatlarini hisobga oluvchi 2011 «Asosiy ishlab chiqarish» 2810 «Тayyor mahsulot», 2910 «Тovarlar» hisobvarag’lari bilan korrespendentlangan holda 9110 «Sotilgan tayyor maxsulotning tannarxi», 9120 «Sotilgan tovarlarning tannarxi», 9130 «Bajargan ishlar va ko’rsatilgan xizmatlarning tannarxi» hisobvarag’larining debetida aks ettiriladi.
Hisobot davrining oxirida 9110 «Sotilgan tayyor maxsulotning tannarxi», 9120 «Sotilgan tovarlarning tannarxi», 9130 «Bajargan ishlar va ko’rsatilgan xizmatlarning tannarxi» hisobvarag’lari 9910 «Yakuniy moliyaviy natija» schyoti bilan yopiladi.
Хaridolarga mahsulot yuklab jo’natilgan paytda hisoblash usuli bilan quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi:

• 
  sotilgan mahsulotning haqiqiy ishlab chiqarish tannarxiga: