Buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit

Xarajat moddalari
Summa
Asosiy ishlab chiqarish materiallari	100000
Asosiy xodimlar mehnati	140000
Yordamchi xodimlar mehnati	30000
Amortizatsiya	15000
Ta’mirlash va texnik xizmat	10000
	295000

Xarajatlarning bu funktsiyasidan so‘ngra ishlab chiqarishning boshqa sharoitlarida xarajatlarning har bir alohida moddasi bo‘yicha xarajatlarni baholash uchun foydalaniladi.
Keltirilgan misoldan ko‘rinib turibdiki, o‘zgaruvchi va doimiy xarajatlar bo‘yicha chiqimlarni tahlil qilish etarlicha sub’ektivdir. Buning ustiga bunday tahlilda eng so‘nggi ma’lumotlar qo‘llaniladiki, ular xarajatlar o‘zgarishining oldingi yoki keyingi tuslariga nisbatan tipik bo‘lmasligi mumkin. Shu sababli mumkin bo‘lgan joylarda xarajatlarni baholash turkum kuzatishlarga asoslanishi kerak. Shunday usulga asoslanib xarajatlarni baholash yakka va ko‘pincha shartli muloxazalarga asoslanadi. Shu sababli bunday baholar etarlicha aniq bo‘lmasligi mumkin, ayniqsa ularga asoslanib katta mablag‘ bilan bog‘liq qaror qabul qilish uchun aniq emas. Demak bu usulda o‘lchov xatolari bo‘lishi mumkin.
Grafik usul yoki yoyilish diagrammasi. Bu usul faoliyatning har bir turiga umumiy xarajatlar grafikasini chizib borishni o‘z ichiga oladi. Umumiy xarajatlar - tik o‘q (Y) bo‘yicha, ishlab chiqarish hajmi - ko‘ndalang o‘q (X) bo‘yicha o‘tkaziladi, tarqalgan nuqtalar orqali to‘g‘ri chiziq tortiladi.
Masalan, oldingi o‘nta to‘rt haftalik hisobot davri uchun quyida keltirilgan texnik xizmat ko‘rsatishga umumiy xarajatlarga doir ma’lumotlardan hamda mashinalarning ish vaqtidan foydalanib diagramma tuzamiz.