Buxgalteriya balansi

Buxgalteriya balansi

1.Buxgalteriya balansining mohiyati va tuzilishi.

2.Buxgalteriya balansining turkumlanishi

3. Xo’jalik muammolarining ta’sirida balansda ro’y beradigan o’zgarishlar va ularning tavsifi.

4.Buxgalteriya balansi-korxonalarning moliyaviy ahvolini o’rganih uchu axborot manbai ekanligi.

Buxgalteriya balansi

“Balans” lot. Bis-ikkita, lanx- tarozi pallasi
Xo’jalik mablag’larining tarkibi, joylanishi, harakati va ularning manbalaridagi hamda maqsadli tayinlanishidagi o’zgarishlarni bir-biriga solishtirib, ma’lum bir sanaga qiymat ifodasida umumlashtirilgan holda aks ettirish usuli buxgalteriya balansi deyiladi.

Balans aktiv va passividagi alohida bo’limlarning o’zaro bog’liqligi

I bo’lim.
Uzoq muddatli aktivlar
I bo’lim.
O’z mablag’lari manbalari
II bo’lim.
Joriy aktivlar
II bo’lim.
Majburiyatlar

Buxgalteriya balansi

Aktiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga	Hisobot davri oxiriga	Passiv	Satr kodi	Hisobot davri boshiga	Hisobot davri oxiriga
I.Uzoq muddatli aktivlar				I.O'z mablag'lari manbalari
Asosiy vositalar	102	1900	2100	Ustav kapitali	410	2700	2700
Nomoddiy aktivlar	22	760	870	Qo'shilgan kapital	420	150	180
				Rezerv kapitali	430	657	690
				Taqsimlanmagan foyda	430	241	779
I bo'lim bo'yicha jami	X	2660	2970	I bo'lim bo'yicha jami	X	3748	4346
II. Joriy aktivlar				II. Majburiyatlar
I/ch zahiralari	150	245	293	Uzoq muddatli majburiyatlar	490	601	938
Tugallanmagan I/ch	160	833	1031
Debitorlar	210	976	1089
Pul mablag'lari	320	486	1717	Joriy majburiyatlar	600	851	813
II bo'lim bo'yicha jami	X	2540	3130	II bo'lim bo'yicha jami	X	1452	1751
Balans aktivi	X	5200	6100	Balans paasivi	X	5200	6100

Buxgalteriya balansining tuzilmasi

BALANS
Balans aktivi (xo’jalik mablag’larining tarkibi, joylashishi va ishlatilishi bo’yicha)
Balans passivi(xo’jalik mablag’larining manbalari va maqsadli tayinlanishi bo’yicha)
Aktiv bo’limlar
Passiv bo’limlar
I. Uzoq muddatli aktivlar
II. Joriy aktivlar
I.O’z mablag’lari va manbalri
II.Majburiyatlar.
Balansdan tashqaridagi scho’tlardagi qiymatliklar to’g’risidagi ma’lumotlar

Buxgalteriya balansining turkumlanishi

Buxgalteriya balansi
Tuzish vaqti b’yicha
Tuzish manbai b’yicha
Axborotlar hajmi bo’yicha
Faoliyat turi bo’yicha
Mulkchilik shakli bo’yicha
Dastlabki balans
Joriy balans
Sanasiylov- chi balans
Tugatish balansi
Bo’linish balansi
Birlashtirish balansi
Inventar balans
Daftar balansi
Bosh balans
Yakka balans
Yig’ma balans
Umumlashti-rilgan balans
Asosiy faoliyat balansi
Asosiy bo’lmagan faoliyat balansi
Davlat (unitar) korxona balansi
Xususiy mulkchilik korxonasi balansi
Aralash mulkchilik korxonasi
Jamoat tashkilotlari
Tozalik darajasi b’yicha
Brutto balans
Netto balans

Xo’jalik muammolari ta’sirida balansda ro’y beradigan o’zgarishlar

Aktiv	Summa, so'm	Passiv	Summa, s'm
Asosiy vositalar	1312600	Ustav kapitali	1448960
Materiallar	24200	Xodimlar bilan mehnat haqi bo'yicha hisoblashuvlar	39890
Asosiy ishlab chiqarish	43850
Hisob-kitob schyoti	134400	Mol yetkazib beruvchilar	26200
Balans	1515050	Balans	1515050

Xo’jalik muammolarini natijasida balansda ro’y beradigan o’zgarishlar

• I tip. Aktiv moddalarning o’zgarish (aktivda ko’payish va aktivda kamayish)- balans jami o’zgarmaydi.
• II tip. Passiv moddalaridagi o’zgarish (passivdagi ko’payish va passivdagi kamayish)- balans jami o’zgarmaydi.
• III tip. Aktiv va passiv moddalaridagi ko’payishga olib keluvchi o’zgarishlar (aktiv va passiv bir xil summaga ko’payadi)
• IV tip. Aktiv va passiv moddalarida kamayishga olib keluvchi o’zgarishlar (aktiv va passiv bir xil summaga kamayadi)

Xo’jalik muammolarining balans tuzilishi va valyutaga ta’siri

Xo’jalik muammolari
Balans valyutasiga ta’sir ko’rsatmaydi
Balans valyutasiga ta’sir ko’rsatadi.
Faqat aktiv schyotlarda aks ettiradi (I tip)
Faqat passiv schyotlarda aks ettiradi (II tip)
Aktiv schyotlarda passiv schyotlar bilan korrespondensiyada aks ettiradi
Balans valyutasini kamaytiradi(IV tip)
Balans valyutasini ko’paytiradi (III tip)

Buxgalteriya balansi korxonalarning moliyaviy ahvolini o’rganish uchun axborot manbai ekanligi

• 1. Aktivdagi barcha bo’limlar summasi yig’indisi passivdagi barcha bo’limlar summalari yig’indisiga teng bo’lib, bu balansning mohiyati bilan izohlanadi.
• 2. Xususiy kapitalning hajmi uzoq muddatli aktivlar hajmidan ko’p bo’ladi. Bunday xulosa isbot talab qilmaydi. Chunki, xo’jalik yurituvchi subyekning asosiy faoliyati joriy aktivlarsiz mumkin emas deb qabul qilingan.

Buxgalteriya balansi-korxonalarning moliyaviy ahvolini o’rganish uchun axborot manbai ekanligi

• 3. Uzoq muddatli aktivlar asosan o’z mablag’lari hisobidan shakllanishini e’tiborga olib, ularning miqdori xo’jalik yurituvchi subyekt normal faoliyat ko’rsatgan sharoitda, majburiyatlar summasidan ko’p bo’lishi mumkin.
• 4. Balansda barcha aktivlar va passivlar juda batafsil beriladi. Bu uning aktivi va passivi bo’yicha ayrim moddalari, natijada, ayrim mulklarni qoplash manbalari o’rtasida bog’liqlik o’rnatishga imkon beradi. Masalan, uzoq muddatli va qisqa muddatli qo’yilmalarni qoplash manbalari bo’lib, maxsus mo’ljallangan har xil fondlar va rezerv kapitali hisoblanadi.

E’tiboringiz uchun rahmat!