Burxonov, O‘. Xudoyorov, Q

 
Surati bir xil bo‘lgan kasrlarni taqqoslash
 
1.
  Doiralarning  bo‘yalgan  qismini  kasr  ko‘rinishda 
yozing,  taqqoslang  va  xulosa  chiqaring:
 
                   
  
1
8
9
8
13
8
7
8
2
4
3
8
4
5
5
8
6
8
;            ;            ;          ;        ;         ;
http://eduportal.uz

---

146
 
Bo‘linuvchi bir xil bo‘lib, bo‘luvchi qancha katta 
bo‘lsa, bo‘linma shuncha kichik bo‘ladi. Demak, 
kasr sonning surati bir xil bo‘lib, maxraji qancha 
katta  bo‘lsa, bu son shuncha kichik bo‘ladi.
 
 
2. 
Ikkita  bir  xil  o‘lchamdagi  doiraning  birinchisi  4 
ga,  ikkinchisi  6  ga  teng  bo‘lindi.  Ikkalasining  ham 
2  bo‘lagi  bo‘yaldi.  Qaysi  doiraning  ko‘proq  qismi 
bo‘yaldi?  Chizmani  tahlil  qiling.
                                              
         
 
3.
  Ishchilar  30  km  yo‘lni  ta’mirlashmoqda.  Birinchi  kuni 
yo‘lning  beshdan  bir  qismi,  ikkinchi  kuni  oltidan  bir 
qismi ta’mirlandi. Yo‘l qaysi kuni ko‘proq ta’mirlangan?
 
4.
  24 dm kesmaning 
1
3
 qismi uzunmi yoki 
1
6
 qismimi?
 
Butunning 
1
6
    bo‘lagi  kattami 
1
12
  bo‘lagimi? 
 
5.
  Kasrlarni  taqqoslang:
 
       
 
          
2
6
4
9
3
9
5
9
1
12
4
6
2
6
4
9
3
4
5
9
1
8
4
8
 
             
 
 6.
  Hisoblash  mashinasiga  biror 
x
  soni  kiritilsa,  mashina 
uni  7  ga  ko‘paytirib,  ko‘paytmadan  17  ni  ayiradi. 
Natijani 
y
  ko‘rinishida  chiqaradi.  Jadvalni  to‘ldiring.
x
3
8
12
27
56
124
y
2
6
2
4
http://eduportal.uz

---

147
 7.
  Kasrlarni  taqqoslang:
 
     
 
             
            
1
5
2
5
5
10
7
9
9
12
6
9
1
4
2
3
5
8
7
8
9
10
6
8
   
 
8.
  Odil  birinchi  kuni  kitobning      qismini,  ikkinchi  kuni 
 
      qismini  o‘qidi.  Agar  kitob  jami  120  bet  bo‘lsa, 
 
Odil  qaysi  kuni  ko‘proq  kitob  o‘qigan?
 1.
  Doiraning  qancha  qismi  bo‘yalgan?  Kasr  ko‘rinishida 
yozing.  Kasrlarni  taqqoslang.  Doiraning  qaysi  qismi 
bo‘yalmay  qolgan?
 
 
 
2.
  Bo‘lish  bilan  bog‘liq  yozuvlarni  kasr  ko‘rinishida 
yozib,  so‘ngra  amallarni  bajarish  mumkin.  Masalan:
(11 + 4) : 3 =    = 5 .  Bunday  yozuvda  kasr
 
chiziqning  ustida  bo‘linuvchi,  ostida  esa  bo‘luvchi 
yoziladi. 
 
3.
  Kasr  ko‘rinishida  yozib,  bo‘linmalarni  taqqoslang.
   
28  :  2  va  32  :  2 
            96  :  16  va  112  :  16   
 
63  :  3  va  84  :  3 
            100  :  25  va  200  :  25 
 
Namuna:
  28  :  2  =           =14;    32  :  2=      =16;  14  <  16.
15
3
28
2
32
2
1
8
1
6
http://eduportal.uz

---

148
 
4.
  Bitta  tortni  5  bo‘lakka  bo‘lishdi.  Xuddi  shun day 
o‘lchamdagi  ikkinchi  tort  6  bo‘lakka  bo‘lindi.  Qaysi 
tort  bo‘laklari  kattaroq?  Kasr  ko‘rinishida  yozing. 
 5.
  Birinchi  bo‘lib  qo‘shish  amali  bajariladigan  qilib 
qavslarni  joylashtiring  va  hisoblang:
  156   ∙  3  +  21      720  :  3  +  1   ∙  2          350  +  30   ∙  3
 
6.
  Kasr  ko‘rinishida  yozib,  bo‘linmalarni  taqqoslang: 
 
57  :  3    96  :  3 
            648  :  12    672  :  12   
  420  :  4    380  :  4              256  :  16    224  :  16
 
7.
  Suv  havzasining  uzunligi  60  m.  Botir  uning  beshdan 
uch  qismini,  Salim  esa  oltidan  uch  qismini  suzib 
o‘tdi.  Kim  ko‘proq  masofaga  suzgan?