Burxonov, O‘. Xudoyorov, Q

ODDIY KASRLAR. SODDA O‘NLI 
KASRLAR. KATTALIKLAR. 
GEOMETRIK FIGURALAR
Kasr tushunchasi
  
Nаrsаlаrni  teng  bo‘lаklаrgа  bo‘lish  davomida  in­
sоnlаr  kаsr  sоnlаr  (yarim,  chоrаk  kabilar)ga  duch 
kelishgаn. 
 
a)  2  ta  olma  2  ta  bolaga  teng  bo‘lib  berilsa: 
 
2  :  2  =  1,  ya’ni  har  bir  bola  1  tadan  olma  oladi.
 
b)  1  ta  olmani  2  ta  bolaga  teng  bo‘lib  berilsa­chi? 
Bitta  olma  nechta  teng  qismlarga  bo‘linadi?
 
Har  bir  bola  teng  qismlardan  nechtasini  oladi? 
 
Bitta  olma  teng  2  qismga  bo‘linib,  har  bir 
 
bola  ikkidan  bir  qismini  oladi:  1  :  2  =    .
 
 
 Bu  son  kasr  son 
ko‘rinishida:    ifo­
dalanadi  va  ikkidan 
bir  deb  o‘qiladi. 
 
Kasr chizig‘ining tagiga butun nechta teng qismlarga 
bo‘linganini  (bitta  olma  teng  ikkiga  bo‘lindi)  ko‘r­
satuvchi  son  yoziladi  va  kasr  maxraji  deyiladi. 
Kasr  chizig‘ining  ustiga  bo‘lingan  teng  qismlardan 
nechtasi 
(bo‘ lingan 
teng  qismlardan  bittasi) 
olingani  yoziladi  va 
kasr  surati  deyiladi.
1
2
  ¯
1
2
  ¯
http://eduportal.uz

---

127
 
1.
  Quyidagi  jadvalda  doira  nechta  teng  qismga  bo‘li­
nib,  ulardan  nechtasi  bo‘yalganini  ifodalovchi  chiz­
ma,  kasr  ko‘rinishidagi  yozuvi  va  o‘qilishi  keltirilgan.  
Chizma
 
 
 
Kasr
Nomi
Birdan 
bir
Ikkidan 
bir
Uchdan 
bir
To‘rtdan 
bir