Burjua sport harakati

Tommazo  Kampanella
  (1568-1639)  jamiyatda  boylar  va  kambag'allarning 
bo'lmasligi  haqida  qayg'uradi.  U  «Quyosh  shahri»  nomli  kitobini  sayohatchi  tilidan  yozib, 
ajoyib fikrlarni bildiradi. Ya'ni Quyosh shahrida boy ham, kambag'al ham bo'lmaydi. «Jamoa 
-  barcha  kishilarni  ayni  bir  vaqtda  boy  va  shu  bilan  birga,  kambag'al  qiladi,  hamma  narsasi 
bo'lgani  uchun  boy  bo'ladi,  hech  qanday  mulki  bo'lmaganligi  uchun  kambag'al  bo'ladi,  ular 
buyumlarga emas, balki buyumlar ularga xizmat qiladi», - deydi u.  «Quyosh shahri» bolalar 
sayr, yugurish, turli o'yinlar bilan mashg'ul boiishadi. Yetti yoshli bolalar guruhlarga ajratilib, 
birlari  ma'ruza  tinglasa,  boshqalari  jismoniy  tarbiya  bilan  shug'ullanadilar.  Qizlarning  19  va 
yigitlarning  21  yoshgacha  turmush  qurishi  man  etilgan.  Ammo  27  yoshdan  keyin  turmush 
qurmaganlar qoralangan. Fohishalik qilganlar avvalo qattiq jazolangan (bo'yniga boshboldoq 
osilgan), qayta takrorlansa, o'limga niahkum qilingan. 
Kampanella  «Quyosh shahri»  aholisining (solariylar) haq-huquqi,  bilimi,  mehnati, dam 
olish  va  ijtimoiy  turmush  sharoitlarida  tengsizlik  bo'lmasligiga  erishganligi  asosida,  kelajak 
avlodning  shu  tarzda  hayot  kechirishlarini  orzu  qilganligi  bilan  jahon  xalqlari  e'tiboriga 
sazovordir. 
XVI  asrda  Yevropada  kapitalistik  tuzumning  rivojlanishi  davrida  jismoniy  tarbiya  va 
sport  pedagogika  nazariyasidan  ancha  orqada  edi.  Bu  davrda  cherkovlarda  islohotlar 
boshlandi. Xristianlikda yangi protestantlik yo'nalishi paydo bo'ldi.  

---

 
30 
 
Cherkovdagilarning  jismoniy  tarbiyaga  munosabati  o'zgardi.  Ya'ni  yoshlarni  jismonan 
sog'lom qilib  tarbiyalashda jismoniy tarbiya, mashqlar va o'yinlardan foydalanishning ijobiy 
tomonlari tan olindi.  
      Barcha gumanistlarining progressivligi shundaki, ular o`rta asrning quruq tarbiyasiga 
va  tarkidunyochilik  g`oyalariga  qarshi  aktiv  kurashdilar,  inson  shaxsining  erkin  kamol 
topishini quvvatladilar va jismoniy tarbiyani umumiy tarbiya sistemasining ajralmas bir qismi 
sifatida  ilgari  surdilar.Lekin  burjua  gumanistlarining  aksariyati  xalq  to`g`risida  emas,  balki 
jamiyatning bir to`da boshliqlari to`g`risida, xalqdan ajralgan va xalqni ekspluatatsiya qilgan 
kishilar  haqida  g`amxo`rlik  qildilar.  Bu  burjua  gumanistlari  o`zlarining  barcha  g`ayratlarini 
cherkov  obro`yiga  qarshi  kurashga  qaratib,  tug`ilib  kelayotgan  burjua  jamiyatining 
konservativ kuchiga aylandilar. Xalqqa tayangan  va xalq  baxt-saodati  yo`lida mehnat  qilgan  
gumanistlarning ijodi esa so`nggi o`rta asr davrining demokrat gumanistlarining ijodi sifatida 
asrlar osha bizning kunlarimizgacha yetib keldi.