Bundan bir necha yillar avval bir shahardan ikkinchi shaharga tezroq borish uchun samolyotlardan foydalanilardi. Endilikda shaharlar, xatto mamlakatlarni o‘zaro bog‘lovchi tezyurar poyezdlar paydo bo‘ldi

Bundan bir necha yillar avval bir shahardan ikkinchi shaharga tezroq borish uchun samolyotlardan foydalanilardi. Endilikda shaharlar, xatto mamlakatlarni o‘zaro bog‘lovchi tezyurar poyezdlar paydo bo‘ldi.
Xitoy, Yaponiya va Yevropaning qator mamlakatlarida 300 kilometr masofani atigi bir soatda bosib o‘tuvchi poyezdlar oddiy transport turiga aylanib bormoqda. Tezyurar poyezd deb, temir yo‘llarda o‘rtacha tezlikdan ko‘proq harakat qiladigan poyezdlarga aytiladi. Tahlilchilar soatiga 140 kilometr tezlikda harakatlanuvchi poyezdlarni tezyurar deb, tezligi 200 kilometrdan oshadigan poyezdlarni yuqori tezlikdagi poyezdlar deb atashadi.
Zamonaviy yuqori tezlikdagi poyezdlar soatiga 350—400 kilometr tezlikda harakat qiladi. Ayni damda tezligi 560—580 kilometr tezlikda harakat qiluvchi poyezdlar sinovi o‘tkazilmoqda.
Ilk bor yuqori tezlikdagi poyezdlar qatnovi 1964 yilda Yaponiyada Sinkansen loyihasi bo‘yicha yo‘lga qo‘yilgandi. 1981 yildan boshlab esa Fransiyada xam yuqori tezlikdagi poyezdlar qatnay boshladi. Keyinchalik bu jarayon Yevropa g‘arbidagi deyarli barcha mamlakatlarda kuzatila boshlandi.
XXI asr boshlarida yuqori tezlikdagi poyezdlar yo‘llarining uzunligi va qatnovi bo‘yicha Xitoy birinchilikka erishdi. Tezyurar poyezdlarga mo‘ljallangan temir yo‘llar bo‘yicha Xitoy oldingi o‘rinni egallab turibdi. 2012 yilgi holatga ko‘ra Xitoy temir yo‘llarining uzunligi 9 ming 300 kilometrni tashkil qiladi. Shundan 1995 kilometrida poyezdlar soatiga 350 kilometr tezlikda harakat qiladi. Ayni damda bu mamlakatda yuqori tezlikda harakat qiladigan poyezdlarga e'tibor kuchaymoqda. Xitoyda yuqori tezlikda harakat qiluvchi poyezdlar uchun temir yo‘llar qurish asosan Davlat banklari va davlatga tegishli moliya institutlari tomonidan moliyalashtiriladi.
Rossiyada yuqori tezlikdagi “Sapsan” poyezdlari oddiy yo‘llarda 2009 yil so‘ngida qatnay boshladi. Moskva-Sank Peterburg o‘rtasida yuqori tezlikdagi poyezdlar uchun maxsus temir yo‘llarning qurilish loyihasi 2017 yilga borib yakunlanadi. 2018 yilda esa Moskva va Sankt-Peterburg o‘rtasida tezligi soatiga 400 kilometrni tashkil qiladigan poyezdlar qatnovi yo‘lga qo‘yiladi. Shu tariqa yo‘lovchilar o‘z manzillariga 2,5 soat davomida yetib boradilar.
Poezdda faqat o'rindiqlar bor, har bir vagonda hojatxonalar mavjud, havo yaxshi jihozlangan va transportning o'zida harorat qulayroq, +22 darajagacha. O'rindiqlar orasidagi yo'laklar juda keng, shuning uchun hech kim chekkada o'tirgan yo'lovchilarni itarib yubormaydi. Va eng muhimi, ajoyib haydash uchun - kabina ovoz o'tkazmasligi tufayli nihoyatda jim. Poyezd juda ravon harakat qiladi: ketayotganingizga ishonch hosil qilish uchun derazadan tashqariga qarashingiz kerak.

Umuman olganda, Sapsan poezdining maksimal tezligi soatiga 400 km ni tashkil qiladi, ammo temir yo'llarda va Rossiyada yo'lovchilarni tashish paytida u soatiga 250 km bilan cheklangan. Okulovka - Malaya Vishera yugurishda eng yuqori tezlik soatiga 240 km ga yetishi mumkin. Moskva - Nijniy Novgorod yo'lida tezlik soatiga 160 km ga kamayadi. Tezlik ma'lumotlari har bir mashinada joylashgan elektron tabloda ko'rsatiladi. "Sapsan" poyezdining o'rtacha tezligi Moskva - Peterburg - soatiga 200 km. Har kuni poyezd bir yo‘nalishda taxminan 5-6 reysni, ikkinchisida esa bir xil sonni amalga oshiradi. Bayramlarda barchani tashishga vaqt topish uchun qo'shimcha reyslar ochiladi.