Бухоро муҳандислик – тeхнологияси институти бино ва иншоотлар кафeдраси

Чиниқтирилган ойна. Ойнани чиниқтириш яъни мустаҳкамлигини ошириш, маҳсус термик усулда амалга оширилади. Бу жараён яхлит ойнани қиздириш ва дарҳол совитишдан иборат. Бу ўз навбатида ойнанинг кристалл тузилишининг ўзгаришига олиб келади ва зарбга бардошлилигини 8-10 баробарга оширади. Шунингдек, эгилишга бўлган мустаҳкамлиги бир неча марта ортади.
Ойнани чиниқтиришнинг асосий хоссаси- уни сингандаги ҳавфсизлигидир. Ойна синиши натижасида кўплаб майда бўлакларга бўлиниб кетади. Унинг майдаланган бўлак қирралари ўтмас бўлиб ўз навбатида бундай ойнадан жароҳат етмайди.
Чиниқтирилган ойна ҳавфсиз ёруғлик ўтказувчи қурилиш конструкцияларида (дераза, эшик, витрина ва ҳ.к.) ишлатилади.
Қиздириб силлиқланган шиша - рангсиз кўзгу ва техник автомобиль ойнаси ҳам маҳсус шиша буюмлари сифатида ишлатилади. Ўлчами: 600...1600х400...1300х2...7мм га тенг.
Сиграннинг волластонит таркибли шиша кристалли хиллари хаммовжут. Сигран плиткалари янада тиниқ рангли бўлиши учун катализатор сифатидатитан ёки цирконий оксидлари ишлатилади. Шиша массани плитка шаклида зичлаш усулида олинади.
Гранитга ўхшаш бўлади. Ўлчами: 300х300мм, қалинлиги 15 мм бўлади. Шиша кристалл ашёларни донодор шаклда қайта эритиш натижасида неопарье ашёлари ҳам олинади.
Неопарье туридаги ашёларни олиш схемаси.
а- хона ҳароратида кристалланган шиша доналар, б - 950°С да кристалланган,в -1 соат давомида 950°С да кристалланган, г -1 соат давомида 1100°С дакристалланган.
Икки томондан тўғридан-тўғри кўринмайдиган нурни ёйувчи ойнали дераза ромлар, эшик ва пардадеворлар учун ишлатилади. Бундай тахта ойна совишидан олдин ўйма безак берувчи горизонтал прокат усулда икки ғўла(валец)лар орасидан ўтади ва ялтиратилади.
Оддий тахта ойна юзаси қалини 0,5 мкм ли кумуш тузидан ташкил топган юпқа парда билан қопланса электр токи ўтказадиган ойнага айланади. Бундай ойна юзасида ҳарорат 500 дан 7000С гача кўтарилиши мумкин. Машиналарнинг орқа ойна юзаси намланса ёки қор қопласа бундай ҳароратда тезда қурийди.
Ойна юзаси ҳар хил рангдаги (кўк, сариқ, ҳаво ранг) люминофора юпқа парда билан қопланса, унга тушган нурни қайтариш ҳисобига у янада ёришади. Қалинлиги 5-25 мм ли тахта ойнанинг бир томони нур ўтказмайдиган рангли эмальлар билан қопланади ва силлиқланади. Иккинчи томонига ўйма чизиқли ёки ҳар хил бурчакли шаклларда безак берилади.
Ойнанинг рангли эмаль қопланган томонига мармар ёки бошқа табиий тош тасвири берилса марблитни шиша-мармар хилларини олиш мумкин. Марблит ва унинг бошқа хиллари бино деворларини декоратив безашда, полни қоплашда, бино йўлаклари ва катта хоналарининг деворларини зарарли муҳитдан сақлашда ишлатилади.
Рангли ёки ўйма безакли тахта ойналарни 100х100 дан 200х200 мм гача ўлчамларда кесиб олинган плиталар биноларнинг ички деворларини қоплашда ишлатилади. Бундай шиша- плиткаларнинг бир томони ялтирамайдиган эмаль ёки уни эритилган ҳолатида қопланади.