Бухоро давлат университети

2.3. Лойиха хаёт даврининг асосий


босқичлари

Лойиха юзага келган вақтдан токи у тугатилгунга қадар ўтган вақт оралиғига лойиханинг хаѐт даври, лойиха босиб ўтиши лозим бўлган холатларга эса фазалар, босқичлар дейилади. Лойихалар хаѐт даври(ЛХЦ) нинг қуйидаги боскичлари фарқланади:

1. 
   Инвестиция олди босқичи.
   

а) инвестиция имкониятларининг тахлил; б) дастлабки техник-иқтисодий асослаш; в) техник-иқтисодий асослаш;

г) инвестиция имкониятлари тўғрисида доклад.

2. 
   Инвестиция босқичи.
   

а) музокаралар олиб бориш ва шартномалар тузиш;

б) лойихалаштириш;

в) қуриш(қурилиш ишларини амалга ошириш);

г)маркетинг;

д) ходимларни ўқитиш.

3. 
   Эксплуатация босқичи.
   

а)қабул қилиш ва ишга тушириш;

б)ускуналарни алмаштириш (янгилаш); в)кенгайтириш, инновация.

Мехнат сиғимига кўра ЛХЦ ни қуйидагича тасаввур қилиш мумкин:

Босқичлар	Конце	Режал		Лойихала	Қурил	Якунл
	пция	аштир		штириш	иш	аш
		иш
Вақт	3 %	5%		20%	60%	12%
		32

Лойиханинг концепциясини ишлаб чиқиш лойиханинг якуний мақсадлари ва бу мақсадларга эришиш йўлларини белгилашни ўз ичига олади. Бунда муқобил мақсадлар кўриб чиқилади, хажмлар, муддатлар, фойда хажми миқдоран солиштирилади.

Лойихани яшовчанлигини бахолаш дастлабки техник-иқтисодий асослаш мазмунини ташкил этади. Бунда бир неча муқобил вариантлар кўриб чиқилади ва қиймати хамда фойда бўйича бахоланади. Лойихани режалаштириш босқичида лойиха бўйича ишлар режаси тузилади. Бу режада ишларнинг таркибий ва вақт бўйича босқичлари, ижрочилари аниқланади. Биз фақат инвестиция олди босқичини ўрганамиз, холос. ЛХЦни характерлаган холда қуйидагиларни ажратиб кўрсатиш мумкин:

1. 
   Лойиха ғояси.
   

2. 
   Муаммо тахлили (мақсадлар, талаблар, вазифалар).
   

3. 
   Концепцияни ишлаб чиқиш (ишлаб чиқишга
   

қўйилган талаблар, амалга ошириш имкониятлари тахлили, муқобил концепциялар).

4. 
   Лойихани ишлаб чиқиш.
   

5. 
   Лойихани амалга ошириш (иш хужжатлари, харид, синов, қабул қилиш).
   

6. 
   Эксплуатация (натижалар синови, техник хизмат кўрсатиш).
   

7. 
   Тугатиш (демонтаж, сотиш, ривожлантириш хақида қарор қабул қилиш ва янги лойиха).
   

Лойиханиишлабчиқишнингтурли

босқичларида турли даражадаги аниқликка, эришилади ва хатоликка, қалтисликка йўл қўйилади.