Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи dsc

 
2)Тамкиннинг ўз асарлари;
 
3)шогирдлари ёзиб қолдирган хотиралар. 
9
А.Дониш. Дафтари мусаввада. Дастнависи ганжинаи дастнавишои шарқии АФ РСС Ўз-н, таҳти рақами 2779, вар. 47). 

---

35 
Биринчи манбага диққат қаратадиган бўлсак: 
“XIX асрда яшаб ўтган Афзал Махдуми Пирмастий ва Хожи Неъматулло 
Муҳтарам каби тазкиранависларнинг асарларида бухоролик зуллисонайн шоир Тамкин 
ҳақида мавҳум маълумотлар, аниқроғи, ҳақиқатни бузиб кўрсатувчи нотўғри 
маълумотлар учрайди”, – деб ёзади тожик олими Асқар Жон Фидо. 
10
Дарҳақиқат, ушбу тазкиралар Тамкин ҳақида аниқ маълумот бера олмайди. Чунки 
ўзбек адабиётида Тамкин ижоди ҳали ўрганилмаган, имкон қадар шу масалага ечим 
беришга ҳаракат қиламиз. 
Энди, иккинчи манба 
– 
Тамкин асарларига мурожаат этсак, уларда шоир ўзи 
ҳақида айрим ишоралар қилган. Ана шу ишораларни диққат марказимизда сақлаб, 
шоирнинг шогирдлари хотирасини варақласак, ўхшашлик ва яқинликни учратамиз. 
Ушбу мувофиқлик туфайли шоирнинг ҳаёти ва ижоди ҳақида аниқликка эришиш 
мумкин. 
Абдураҳмон Тамкиннинг ҳаёти ва ижоди ҳақида айтилган ҳар хил фикрларга чек 
қўйишда шоирнинг шогирди Жаъфаровнинг 
11
хизмати катта бўлди.
Жаъфаровнинг ёзилмаларида; “Дар санайи 1905 мелоди (баробари 1322 ҳижрий) 
барои таҳсили улум озими Бухоро гардида …дар ҳовли Ҳожи Махдум сокин гардидам. 
Алассабоҳ бо Ҳожи Махдум ба ҳовлии домулло Абдураҳмони Тамкин рафтем. Домулло 
бисёр одами хоксор ва ҳалим буд. Синни шарифи эшон кариб бои панжоҳу се расида 
буд…
12
”, 
– 
деган фикрлар учрайди. Бу маълумотдан шу нарса аниқ бўладики, агар шоир 
1905 йил 53 ёшда бўлса, демак у 1851-1852 йиллар атрофида Бухоро шаҳридаги 
Бўйрабофи даҳасида таваллуд топган. Отаси Мулла Абдухолиқ деган киши бўлган. 
Тамкиннинг умри Бухорода ўтган. У Бухоро мадрасаларида таҳсил олган ва она-
шаҳрида яшаб, илм ўрганганидан ғоятда мамнун бўлган ҳамда тинч - осуда ҳаётини 
қуйидагича ифодалаган: 
10
Фидо А.Ж. Тамкин рисоласи. – Душанбе, 1974. – Б.3
11
Жаъфаров Саид бинни Жаъфар-ул-Ҳанафий Технободий.Рудакий номли тил ва адабиёт институти ходими. Умрининг 
охирини Душанбеда ўтказган. 
. 

---

36 
Биҳишт жои ту, Тамкин чи жои реб дар ў 
Ки монда боғчае ёдгор аз падар аст. 
Таржимаси: Жаннат жойинг сенинг Тамкин, эшигинг жаннат эшиги, 
Шу жойдаги боғ отангдан ёдгордир.