Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети

 
SAYOHAT (TURIZM) IBN SINO NAZDIDA 
Botirov X.A., professor, 
Buxoro davlat universiteti. Buxoro sh. 
 
Sayohat (Turizm) – lotincha so’z –“aylanma bo’lib harakat qilish”, ”aylanish” degan ma’nolarni 
bildiradi. Turizm o’z navbatida qator turlarga bo’linadi. Hozirgi davrda fan – texnika taraqqiyoti tobora 
rivojlangan sari insoniyatni turmush madaniyati ortib bormoqda. Xalq xo’jaligini barcha tabaqalarida texnik 
vositalari kirib kelganligi sababli odamlar barcha mehnatni texnika zimmasiga oshirganlar. Jismoniy mehnat, 
harakat kamayib bormoqda. Kam harakat natijasida aholi orasida semizlik, gipodinimiya, yurak, jigar, buyrak, 
oshqozon va boshqa kasalliklar avj olmoqda. Bularni oldini olish uchun 1000 yil oldin yurtdoshimiz Ibn Sino 
bobomiz aytganidek dori - darmon, ukol emas, toza havoda jismoniy mashqlar, sport bilan muntazam 
shug’ullanish zarur”. O’z vaqtida me’yori bilan badantarbiya qilgan odamga dard yaqin yo’llamaydi” 
badantarbiyani tark etgan odam aksari xarob bo’ladi, zero harakatsiz qolgan a’zolari zaiflashadi” deydi Ibn 
Sino. 
Bizning zamonimizda barcha jismoniy tarbiya turlari va sport o’yinlari qatori sayohat - turizm salmoqli 
o’rin egallaydi. Hozirgi kunda turizmni turlari ko’payib bormoqda. Bu iyoda, otliq, tog’, g’or, avto, aviya, 
temir yo’l, suv, eko, gastro, agro, zoo va boshqa xil turizmlardir. 
Ibn Sino o’zining mashhur “Tib qonunlari” asarida sayohatga chiqadiganlarga quyidagi tavsiyalarni 
beradi: Ibn Sino safarga chiquvchilar uchun birinchi galda gavdani chiniqtiruvchi tadbirlarni tavsiya etgan. 
Safarda kishining qorni ba’zan och yoki to’q, ba’zan sovuq yoki issiq kabi holatlar bo’lib turishini ta’kidlaydi. 
Shuning uchun safarga chiquvchilar shu kabi holatlarga chidamli bo’lishi kerak. Ayniqsa safardagi tashnalik - 
og’ir ahvol. Safarga olinadigan ovqat mahsulotlari tashnalikni paydo qilmaydigan bo’lishi zarur. Umuman, 
safar ovqatining hajmi kichik, to’yimliligi yuqori bo’lishi kerak. Safardagilar uchun olma sharbati juda ham 
foydalidir. Safarda boshni va ko’krakni oftob nuridan saqlash va safar oldidan piyozni qatiqqa to’g’rab yeyish 
kerak. 

---