Бухгалтерия ҳисобининг халқаро стандарти 1



Download 391,5 Kb.
bet16/24
Sana25.02.2022
Hajmi391,5 Kb.
#306860
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24
Bog'liq
IAS 01 Молиявий ҳисоботларни тақдим этиш

Давр фойдаси ёки зарари
88 МҲХС бошқа ҳолларда талаб этилмагунча ёки рухсат берилмагунча, тадбиркорлик субъекти давр учун даромад ва харажатнинг барча моддаларини фойда ёки зарарда тан олиши лозим.
89 Баъзи МҲХСлар тадбиркорлик субъекти жорий даврда муайян моддаларни фойда ёки зарардан ташқари моддаларда тан оладиган ҳолатларини белгилайди. БҲХС 8 да бундай иккита ҳолат келтирилган: хатоларни тузатиш ва ҳисоб сиёсатидаги ўзгаришларнинг оқибати. Бошқа МҲХСлар Концептуал асос5 даги даромад ёки харажатнинг таърифига жавоб берадиган бошқа умумлашган даромадларнинг қисмларини фойда ёки зарардан чиқариб ташлашни талаб этади ёки бунга рухсат беради (7-бандга қаранг).
Давр учун бошқа умумлашган даромадлар
90 Тадбиркорлик субъекти бошқа умумлашган даромадларнинг ҳар бир моддасига тегишли фойда солиғи суммасини, жумладан қайта таснифлаш бўйича тузатишларини, фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромадлар тўғрисидаги ҳисоботда ёки изоҳларда очиб бериши лозим.
91 Тадбиркорлик субъекти бошқа умумлашган даромадларнинг моддаларини:
(a) тегишли солиқ таъсирларини чегирган ҳолда, ёки
(б) ушбу моддаларнинг уларга тегишли фойда солиғи солингунча бўлган қийматини алоҳида ва умумий фойда солиғининг ягона суммасини алоҳида кўрсатган ҳолда
тақдим этиши мумкин.
Агар тадбиркорлик субъекти (б) муқобилини танласа, у солиқ суммасини фойда ёки зарар бўлимига кейинчалик қайта таснифланиши мумкин бўлган моддалар ва фойда ёки зарар бўлимига кейинчалик қайта таснифланмайдиган моддалар ўртасида тақсимлаши лозим.
92 Тадбиркорлик субъекти бошқа умумлашган даромадларнинг таркибий қисмларига тегишли бўлган қайта таснифлаш бўйича тузатишларни очиб бериши лозим.
93 Бошқа МҲХСлар олдин бошқа умумлашган даромадларда тан олинган суммалар фойда ёки зарарга қачон қайта таснифланиши ёки таснифланмаслиги мумкинлигини белгилайди. Бундай қайта таснифлашлар мазкур Стандартда қайта таснифлаш бўйича тузатишлар сифатида инобатга олинади. Қайта таснифлаш бўийча тузатиш бошқа умумлашган даромадларнинг тегишли қисмига шундай даврда киритиладики, бу даврда тузатиш фойда ёки зарарга қайта таснифланади. Ушбу суммалар бошқа умумлашган даромадларда жорий ёки олдинги даврдаги ўзлаштирилмаган фойда сифатида тан олинган бўлиши мумкин. Ушбу ўзлаштирилмаган фойда бошқа умумлашган даромадлардан шундай даврда чегирилиши шартки, будаврда ўзлаштирилган фойда фойда ёки зарарга қайта таснифланади, бу эса узлаштирилмаган фойдани жами бошқа умумлашган даромадларда икки марта ҳисобга олинишини олдини олади.
94 Тадбиркорлик субъекти қайта таснифлаш бўйича тузатишларни фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромадлар тўғрисидаги ҳисобот(лар)да ёки изоҳларда тақдим этиши мумкин. Қайта таснифлаш бўйича тузатишларни изоҳларда акс эттирадиган тадбиркорлик субъекти бошқа умумлашган даромадларнинг моддаларини ҳар қандай тегишли қайта таснифлаш бўйича тузатишлардан сўнг акс эттиради.
95 Қайта таснифлаш бўйича тузатишлар, масалан, хориждаги бўлинмани сотиш пайтида(БҲХС 21 га қаранг) ва хежланган пул оқими фойда ёки зарарга таъсир этган пайтда юзага келади (БҲХС 39 нинг 100-бандига қаранг).
96 Қайта таснифлаш бўйича тузатишлар, БҲХС 16 га мувофиқ тан олинган қайта баҳолашда бошланғич қийматига нисбатан баҳолаш қийматининг ошган суммасидаги ўзгаришлар ёки БҲХС 19 га мувофиқ тан олинадиган белгиланган тўловларни кўзда тутган нафақа мажбуриятларини қайта ҳисоблаш натижасида юзага келмайди. Умумлашган даромаднинг бундай қисмлари бошқа умумлашган даромадларда тан олинади ва фойда ёки зарарга кейинги даврларда қайта таснифланмайди. Қайта баҳолашда бошланғич қийматига нисбатан баҳолаш қийматининг ошган суммасидаги ўзгаришлар активдан фойдаланиш сари ёки унинг тан олинишини тўхтатишдан кейинги дарвларда тақсимланмаган фойдага ўтказилиши мумкин (БҲХС 16 ва БҲХС 38 га қаранг).
Фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромадлар тўғрисидаги ҳисобот(лар)да ёки изоҳларда акс эттириладиган маълумотлар
97 Даромад ёки харажат моддалари муҳим бўлса, тадбиркорлик субъекти уларнинг хусусиятини ва суммасини алоҳида очиб бериши лозим.
98 Даромад ва харажат моддалари алоҳида очиб берилиши зарур бўлиши мумкин бўлган ҳолатлар қуйидагиларни ўз ичига олади:
(a) товар-моддий захираларнинг баланс қийматини соф сотиш қийматигача ёки асосий воситаларнининг баланс қийматини уларнинг қопланадиган қийматигача камайтириш ҳамда бундай камайтиришларнинг қайта тикланиши;
(б) тадбиркорлик субъекти фаолиятини реструктуризация қилиш ва реструктуризация харажатлари бўйича қилинган ҳар қандай резервларнинг тикланиши;
(в) асосий воситалар моддаларининг ҳисобдан чиқарилиши;
(г) инвестицияларнинг ҳисобдан чиқарилиши;
(д) давом эттирилмайдиган фаолият турлари;
(е) суд жараёнидаги ҳисоб-китоблар; ва
(ж) шакллантирилган резервларнинг бошқа ҳолатлардаги қайта тикланиши.
99 Тадбиркорлик субъекти фойда ёки зарарда тан олинган харажатлар таҳлилини уларнинг хусусиятига ёки тадбиркорлик субъектидаги вазифасидан келиб чиққан таснифлашдан фойдаланган ҳолда, бунда қайси бири ишончли ва ўринлироқ маълумотларни таъминлашига қараб, тақдим этиши лозим.
100 Тадбиркорлик субъектлари 99-банддаги таҳлилни фойда ёки зарар ва бошқа умумлашган даромадларни акс эттирадиган ҳисобот(лар)да тақдим этиши маъқулланади.
101 Харажатлар, молиявий натижаларнинг таркибий қисмларини ажратиб кўрсатиш мақсадида, тез-тез такрорланиши, фойда ёки зарар келтириш потенциали ва уларни олдиндан билиш мумкинлигига қараб фарқланиши мумкин бўлган иккиламчи туркумларга таснифланади. Бундай таҳлил иккита шаклдан бирида таъминланади.
102 Таҳлилнинг биринчи шакли «харажатнинг хусусияти» бўйича таснифлаш усулидир. Тадбиркорлик субъекти харажатларни фойда ёки зарарда уларнинг хусусиятига (масалан, эскириш, хом-ашёлар хариди, транспорт харажатлари, ходимларга ҳақ тўлаш ва реклама харажатлари) қараб бирлаштиради ва уларни тадбиркорлик субъектидаги функциялар бўйича қайта тақсимламайди. Ушбу усул қўллаш учун оддий бўлиши мумкин, чунки харажатларни функционал туркумларга тақсимлаш зарурияти йўқ. Харажатнинг хусусияти бўйича таснифлаш усулини қўллаган ҳолда таснифлашга мисол қуйида келтирилган:



Одатдаги фаолиятдан олинадиган даромадлар




X

Бошқа даромадлар




X


Download 391,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish