Byudjet ssudasi -
yuqori byudjetdan quyi byudjetga yoxud respublika byudjetidan rezident-yuridik shaxsga yoki chet el davlatiga qaytarish sharti bilan ajratiladigan mablag’
Бюджетлараро муносабатлар
Byudjet tasnifiga ko’ra ssudalarning guruhlanishi
Бюджетлараро муносабатлар
Respublika byudjetidan xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga beriladigan ssudalar
Davlat maqsadli va byudjetdan tashqari jamg’armalariga beriladigan ssudalar
Tumanlar va shaharlar byudjetlariga beriladigan ssudalar
Viloyatlar va Toshkent shahar byudjetlariga beriladigan ssudalar
Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjetiga beriladigan ssudalar
Qumqo’rg’on tuman mahalliy byudjetining asosiy ko’rsatkichlari
Бюджетлараро муносабатлар
Xarajatlarning dotatsiya hisobidan qoplanishi (foizda)
Xarajatlarning subventsiya hisobidan qoplanishi (foizda)
Ish haqidan ajratiladigan ajratmalarga
bolali va kam ta’minlangan oilalarga nafaqalarga
Xarajatlarning o’z daromadlari bilan qoplanish darajasi (foizda)
Mahalliy byudjet xarajatlari
Mahalliy byudjet daromadlari
4. Byudjetlararo munosabatlarning jahon tajribalari
4. Byudjetlararo munosabatlarning jahon tajribalari
Бюджетлараро муносабатлар
Jahon amaliyotida byudjet qurilishining bir qancha modellari mavjud:
1-model bo’yicha markaziy va mahalliy byudjetlar avtonom, o’zini mustaqil idora qilish huquqiga ega bo’lib, shu sababli ulardan har biri o’z xarajatlarini to’liq qoplay oladigan o’z daromad manbalariga ega.
2-model o’zining asosiy ko’rinishi bilan 1-modelga o’xshaydi, lekin markaziy byudjet mahalliy bodjetlarga nisbatan muayyan tartibga soluvchi ahamiyatga ega.
3-model barcha byudjetlarni yagona davlat byudjetiga birlashtirishni nazarda tutadi va har bir yuqori byudjet uchun tartibga soluvchi rol mustahkamlab beriladi.
Бюджетлараро муносабатлар
Dunyo tajribasiga ko’ra, byudjetlararo munosabatlar muammosi uchta savolni o’z ichiga oladi:
turli darajadagi byudjetlar o’rtasida daromadlarni taqsimlash;
xarajatlarni moliyalashtirish bo’yicha vakolatlarni chegaralash va belgilab berish;
bir darajadagi byudjetdan ikkinchi darajadagi byudjetga mablag’larni turli shaklda qayta taqsimlashni o’z ichiga oladigan byudjetlararo munosabatlarni amalga oshirish.
Бюджетлараро муносабатлар
Jahon tajribasida daromadlarni taqsimlash vakolatining asosan uch shakli keng qo’llaniladi:
soliq manbalarini byudjetlararo taqsimlash va ulardan alohida foydalanish;
federativ byudjetda daromadlarning bir qismini taqsimlash;
soliq olishda bir manbadan birgaliqda foydalanish.
Бюджетлараро муносабатлар
Xulosa o’rnida:
Mahalliy byudjetlar daromadlarini tartibga solishda ularning xarajatlarini kamaytirishga emas, daromadlarini ko’paytirishga intilish kerak. Buning uchun hududiy iqtisodiyotni ko’tarish, ishlab chiqarishni rag’batlantirish, hududga iqtisodiy va ijtimoiy yo’nalishdagi xorijiy investitsiyalarni jalb qilish kerak. Kichik biznes va hususiy tadbirkorlikning rivojlaniishiga maksimal darajada qulay shart-sharoit yaratish kerak
Бюджетлараро муносабатлар
Adabiyotlar:
Vahobov A. va boshqalar. Budjet - soliq siyosati yaxlitligi. O‘quv qo‘llanma. - T.: Iqtisod va moliya. 2005.285 b.
Vahobov A. va boshqalar. Moliyaviy va boshqaruv tahlili. Darslik. T.: Sharq 2005. 220 b.
Malikov T., Xaydarov N. Davlat budjeti. O‘quv qo‘llanma, T.: "IQT1SOD-MOLIYA", 2007, 84 b.
Malikov T., Xaydarov N. Budjet daromadlari va xarajatlari. O‘quv qo‘llanma, T.: "IQTISOD-MOLIYA", 2007 , 245 b.
Malikov T., Xaydarov N. Budjet: tizimi, tuzulmasi, jarayoni. O‘quv qo‘llanma, T.: "IQTISOD-MOLIYA", 2008, 84 b.
Yo‘ldoshev Z., Malikov T. Uy xo‘jaligi moliyasi. O‘quv qo‘llanma, T.: "IQTISOD-MOLIYA", 2008, 105 b.
Неshитой А.С. Финансы. Уchебник.-М.:”Даshков и К”, 2007. 512 с.
Романовский В.М. Уchебник.-М.:”Юрайт”, 2008. 462 с.
Бюджетлараро муносабатлар
http://fayllar.org
Do'stlaringiz bilan baham: |