“Бухгалтерия ҳисоби” кафедраси

Jami 140 mln so‘m 
Jamiyat quyidagi qarz mablag‘lariga ega 
Qarz 
mablag‘lari 
turi 
Olingan 
sana 
qarz 
summasi, 
mln so‘m 
Samarali 
foiz stavkasi,
% 
2017 yil uchun 
foizlar 
summasi, mln 
so‘m 
qarz qimmatli 
qog‘ozlar 
01.06.2013 y 
300 
18 
54 
Bank krediti 
01.02.2014 y 
100 
18 
16,5 
Bank krediti 
01.03.2012 y 
200 
12 
24 
JAMI 
x 
600 
x 
94,5 

---

415 
 
Masalaning yechimi: Aktiv qiymatiga kapitalizatsiya qilinadigan summani 
aniqlang 
Masalaning yechimi: 
 
Sana 
Bino quri-
lishi 
bo‘yicha 
xarajat- 
lar,
mln so‘m 
Maxsus 
qarz 
mabla\lari 
Hisobidan, 
mln so‘m 
Umumiy
qarz mab-
lag‘lari 
hisobi- 
dan, 
mln so‘m
Maxsus qarz 
mablag‘lari 
bo‘yicha 
kapitalizatsiya
qilinadigan xara- 
jatlar, mln so‘m 
Umumiy qarz 
mablag‘lari
bo‘yicha kapita-
lizatsiya qili- 
nadigan xarajat- 
lar, mln so‘m 
01.02.2014 
01.05.2014 
01.10.2014 
01.12.2014 
JAMI 
 
 
 
 
 
 
7.5- Masala 
Asosiy vositalarning dastlabki qiymati- 100 sh.b. 
Moliyaviy Hisob mahsadlari uchun jamg‘arilgan eskirish – 30 sh.b. 
Soliq hisobi mahsadlari uchun jamg‘arilgan eskirish – 20 sh.b. 
Foyda soli\i stavkasi- 30 % 
Muddati kechiktirilgan soliq aktivi ( majburiyati ) summasini aniqlang. 
 
7.6- Masala 
Bino Hisobot yilining 1 yanvarida 100 000 sh.b. ga sotib olingan va shu yilning 31 
dekabrida baholovchilar uni 150 000 sh.b. qayta baholangan. 
Binoning foydali xizmat muddati- 50 yil 
Vaqtinchalik farq qanchani tashkil qiladi ? 
 
8-mavzu. Moliyaviy instrumentlar: ma’lumotni taqdim etish va yoritish (32-son 
MHXS). Moliyaviy instrumentlar: tan olinishi va o‘lchanishi (39-son MHXS). 
Giperinflyatsiya iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy hisobot (29-son MHXS). 
 
8.1-masala. Moliyaviy instrumentlar: ma’lumotni taqdim etish va yoritish, 
moliyaviy instrumentlar: tan olinishi va o‘lchanishi, giperinflyatsiya iqtisodiyoti 
sharoitida moliyaviy hisobot bo‘yicha “Spektor” kompaniyasi ma’lumotlari 
berilgan. 
Masalaning sharti. 
 
Kompaniya 01.01.2009 y sanasida 2018 yilning 31 dekabriga qadar, 10 yil muddatga 
binoni operativ ijaraga oldi.Shu zaxotiyok xodimlarning extiyojlaridan kelib chiqib 
uning intereriga 100 ming sh.b. qiymatida o‘zgartirish kiritdi.Shartnoma shartlariga 

---

416 
 
ko‘ra 10 yildan keyin kompaniya binoni uning egasiga asl holatda topshirish 
majburiyati yuklatilgan.
Ushbu majburiyatni bajarish uchun 10 yildan keyin 2500 ming sh.b. mablag‘ zarur 
bo‘ladi. 
Ijaraga olish sanasidagi yillik diskontlash stavkasi 7% ga teng. 
Ushbu diskontlash stavkasini qo‘llaganda 9 yildan keyin keltirilgan sof qiymat 1$ q54,4 
tsentga va 10 yildan keyin bu ko‘rsatkich 1$ q50,8 tsentga teng. 
Masalaning sharti.
Ushbu operatsiyalar mazmunini 2009 yilning Hisobotida aks ettiring. 
Masalaning yechimi.