Buhalteriya hisobi va аudit” fakulteti “Iqtisodiy tahlil va аudit” kafedrasi

XULOSA. 

Korxona,  tashqilot  yoki  firma  ochilish  davrida  o`z  mablag`larini  belgilab 

olishi  lozim.  Bu  ish  amalga  oshirilgach  esa  mablag`larni  kaysi  manba  hisobiga 

qoplash  kerakligini  ko`rib  o`tiladi.  Agarda  korxonaning  o`z  mablag`lari  yetarli 

bo`lsa,  o`z  mablag`lar  manbai  hisobiga  aks  holda  esa  qarz  mablag`lari  hisobiga 

qoplaydi.  Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  xar  bir  korxona  o`z  moliyaviy  extiejlarini 

o`zi  mustakil  kondirishi  mumkin.  Resurslarni  tahminlash  manbai  bo`lib,  uning 

foydasi,  qimmat  baho  qog`ozlarini sotishdan  kelgan tushum,  aktsionerlarning  pay 

va  boshqa  to`lovlari,  yuridik  va  jismoniy  shaxslarning  pay  va  boshqa  to`lovlari 

xamda  konundan  tashqari  bo`lmagan  holda  kirim  qilingan  mablag`lar  kiradi. 

Bunday  asosda  kiritilgan  mablag`lar  korxona  tashqilotlar  uchun    xususiy  kapital 

deb  qaraladi.  Xususiy  kapital  hisobi  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  muxim 

axamiyatga  ega  bo`lib,  u  korxonaning  o`z  kudratini  darajasini  kay  darajada 

ekanligini  bildiradi.  Bunday  taraflarni  ehtiborga  olgan  holda  O`zbekiston 

Respublikasi Oliy kengashining 6-sessiyasida kabul qilingan «Buxgalteriya hisobi 

to`g`risida  konun»da  xam  xususiy  kapital  hisobiga  katta  ehtibor  berilgan.  Uning 

16-  moddasiga  ko`ra  moliyaviy  hisobotlar  tarkibida  5-shakl  «Xususiy  kapital 

to`g`risida    hisobot»  deb  nomlanib,  bu  forma  xar  yili  boshqa  hisobotlarga 

qo`shilgan holda yuqori organlarga topshirilishi lozim. 

Xususiy kapital taxlilining  vazifalari bo`lib, quyidagilar hisoblanadi: 

·

  Xususiy kapitallardan samarali foydalanganlikka baho berish; 

·

  Xususiy kapitalda mavjud bo`lgan imkoniyatlarni aniqlash; 

·

  Uning o`zgarishiga tahsir etuvchi omillarni aniqlash va xakozolar kiradi. 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

31