Бугун Ўзбекистон Республикаси-иқтисодиёти бозор иқтисодиётига асосланган, тўхтовсиз ривожланаётган давлат

7.9. Техник шартларда кўзда тутилмаган юкларни
жойлаштириш ва маҳкамлаш

Жойлаштириш ва ташиш усули Техник шартларда кўзда тутилмаган юкни ташиш учун, юк ташувчи юк ортишга камида 5 кун муддат ичида ташиш ва тижорат ишлари бўлимига ариза, юкнинг тўрт нусхадаги тасвирий чизмалари ёки уни жойлаштириш ва маҳкамлашнинг тартиб ва усуллари, ҳамда улар билан боғлиқ ҳисоб-китоблар кўрсатилган тушунтириш хати топшириши лозим.

Ҳисоблар, тасвирий чизмалар ва тартиб-усулларнинг баёни ташиш ва тижорат ишлари, ҳамда вагон хўжалиги бўлимларининг бошлиқлари ва йўл бўлимининг бош муҳандиси билан ушбу усулни ишлаб чиққан бош муҳандис ёки мутахассис томонидан кўриб чиқиб муҳокама қилинади.
Барча ҳужжатлар тўғри расмийлаштирилгандан сўнг, уч нусхада далолатнома тузилиб, унга тасвирий чизма, ҳисоб-китоб ва юкни ортиш-ташиш бўйича таклиф қилинаётган тартиб ва усулларни муҳокама қилишда иштирок этган мутахассис ва масъул шахсларнинг ҳаммаси имзо чекадилар ва йўл бўлимини бош муҳандиси тасдиқлайди. Далолатноманинг бир нусхаси юк жўнатувчига берилади, иккинчи нусхаси юк ортиладиган станциянинг бошлиғига жўнатилади, учинчи нусхаси эса йўл бўлимининг бошлиғи юритувидаги ҳужжатлар қаторига тиркалади. Унинг ҳар бир нусхасига юк ортишнинг тартиб ва усуллари баёни (тасвирий чизмалар) ва тушунтириш хати илова қилинади. Йўл бўлимида тайёрланган чизмалар ва тушинтириш хатининг тўртинчи нусхаси «Узбекистон темир йуллари» ДАТКнинг махсус бўлинмасига юборилади.
Юк, уни ортиш бўйича тасдиқланган усул билан, юк жўнатувчи ва юк ортишни амалга оширувчи ташкилотнинг масъул ходими раҳбарлигида вагонларга жойлаштирилади ва маҳкамланади. Станция бошлиғи ёки унинг муовини юкларнинг жойлаштирилиши ва маҳкамланиши тасдиқланган чизмаларга мувофиқ келиш-келмаслигини текширади. Йирик станцияларда бундай текширув йўл бўлими бошлиғи томонидан тайинланган бошқа ходим томонидан амалга оширилиши мумкин.
Агар юкларнинг жойлаштирилиши ва маҳкамланиши тўғри бўлса, юк жўнатувчининг юкни ортиш учун масъул бўлган ходими ва юкнинг мақсадга мувофиқ ортилганлигини текширган станция ходими юкхатнинг орқа томонига қуйидагича ёзувни киритадилар: «Юк «__» да тасдиқланган ... тартиб рақамли чизма (юклаш тартиби) асосида жойлаштирилган ва маҳкамланган. Маҳкамлаш учун қуйидаги материаллардан фойдаланилди (фойдаланилган нарсаларнинг номи ва сони).
Худди шу турдаги юкни кейинги сафар худди шундай турдаги ҳаракат таркибига ортиш пайтида юкни жойлаштириш ва маҳкамлаш усулларини такроран тасдиқлаш талаб қилинмайди. Юк ортиш олдин тасдиқланган далолатнома асосида амалга оширилади.

10.