Buddaviylik tarixi

Ikkinchi haqiqat – “qiynoqlarning sabablari mavjuddir”. Inson moddiy narsalar yoki ma’naviy qadriyatlardan foydalanib, ularni haqiqiy va doimiy deb hisoblaydi hamda doimo ularga ega bo’lishga intiladi. Bu intilish hayot davomiyligiga olib boradi. Yaxshi yoki yomon niyatlardan tuzilgan hayot daryosi orzular va intilishlar sababi kelajak hayot uchunkarmahozirlaydi. Demak, qayta tug’ilish , qaytadan qiynoqlarga duchor bo’lish davom etadi. Aksariyat buddistlar fikricha, Buddadan keyin hech kim nirvana holatiga erisha olmagan.

Ikkinchi haqiqat – “qiynoqlarning sabablari mavjuddir”. Inson moddiy narsalar yoki ma’naviy qadriyatlardan foydalanib, ularni haqiqiy va doimiy deb hisoblaydi hamda doimo ularga ega bo’lishga intiladi. Bu intilish hayot davomiyligiga olib boradi. Yaxshi yoki yomon niyatlardan tuzilgan hayot daryosi orzular va intilishlar sababi kelajak hayot uchunkarmahozirlaydi. Demak, qayta tug’ilish , qaytadan qiynoqlarga duchor bo’lish davom etadi. Aksariyat buddistlar fikricha, Buddadan keyin hech kim nirvana holatiga erisha olmagan.

Uchinchi haqiqat – “qiynoqlarni tugatish mumkin”. Yaxshi yoki yomon ni- yatlardan , intilishlardan butunlay uzilish nirvana holatiga olib boradi. Bu holatda inson qayta tug’ilshdan to’xtaydi. Buddistlar fikricha, nirvana hola- ti “hayot g’ildiragidan” tashqariga chqish , “men” degan fikrdan ajralib, insonning his – tuyg’ularini to’la tugatishdir.

To’rtinchi haqiqat – “qiynoqlardan qutilish yo’li mavjuddir” . Bu yo’l 8 ta narsaga amal qilish , to’g’ri tushunish , to’g’ri harakat qilish, to’g’ri muo -malada bo’lish, fikrni to’g’ri jamlashdir. Bu yo’ldan borgan inson Budda yo’lini tutadi.

Buddizm ta’limoti, asosan, 3 qismdan iborat : 1) axloq; 2)meditatsiya; 3) donolik ;

1. Axloq normalari – “Pancha shila” ( Buddaning 5 nasihati ) :

1. qotillikdan saqlanish;

2. o’g’rilikdan saqlanish;

3. gumrohlikdan saqlanish;

4. yolg’on, qalbaki narsalardan saqlanish;

5. mast qiluvchi narsalardan saqlanish;