Bu texnologiyada

5.2. O‘quv materialini chizmalar va modellar ishorasi asosida o‘qitishni jadallashtirish texnologiyasi (V.F.SHatalov)

Donetsk ochiq universiteti professori V.F.SHatalov o‘qitishni jadallashtirish texnologiyasini ishlab chiqdi va amaliyotga tatbiq etib an’anaviy sinf-dars o‘qitish usulining ochilmagan qirralarini ko‘rsatib berdi.

Bu texnologiyada:
Ta’lim maqsadlari:

0. 
   Bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish.
   
1. 
   har qanday individual qobiliyatli bolalarning barchasini o‘qitish.
   
2. 
   Tezlashgan o‘qitish (umumiy o‘rta ta’lim hajmini 9 yilda o‘qitish).
   

Prinsiplari:
- ko‘p marta takrorlash, majburiy bosqichli nazorat, yirik bloklar bilan o‘rganish; faoliyatning dinamik yaxlitligi, tayanch signallar, harakatlarning mo‘ljalli asoslari;
- shaxsga yo‘naltirilgan yondashuv;
- insonparvarlik (barcha bolalar iqtidorli);
- o‘quv vaziyatlarining tafovutsizligi, tuzatish uchun istiqbollarning ochiqligi, muvaffaqiyatning o‘sib borishi;
- ta’lim va tarbiyaning uzviyligi.
Mazmunning o‘ziga xos jihatlari:

0. 
   O‘quv materiali yirik hajmda kiritiladi.
   
1. 
   Material bloklar bo‘yicha joylashtiriladi.
   
2. 
   O‘quv materiali tayanch sxema-konspekt ko‘rinishida rasmiylashtiriladi.
   

V.F.SHatalov texnologiyasining asosiy g‘oyasi: darsda ta’lim oluvchilarning yalpi faolligini ta’minlaydigan o‘quv faoliyati tizimi yaratiladi. O‘quv faoliyatining andazasi asosida tayanch konspektlari (signallari) – o‘quv materialining kodlashtirilgan ko‘rsatmali chizmalari yotadi.
Tayanch – mo‘ljalli harakatlar asosi, bolaning ichki aqliy faoliyatini tashqi ko‘rinishida tashkil etish usuli.
Tayanch signal – assotsiativ ramz (belgi, so‘z, rasm, chizma, shakl va boshqa) bo‘lib, ma’lum fikriy ma’noni bildiradi.
Tayanch konspekt – qisqacha shartli matn ko‘rinishidagi tayanchli signallar tizimi bo‘lib, yaxlit o‘quv materialining o‘zaro bog‘liq elementlari sifatida tushunchalar, faktlar, g‘oyalar tizimining ko‘rsatmali konstruksiyasini o‘zida aks ettiradi.